Kluczowym aspektem dla właściwego funkcjonowania tarczycy jest m.in. optymalny poziom cynku. Jednakże często wymienia się go jako niedoborowy składnik mineralny w diecie osób z chorobami tarczycy. Niektóre badania wskazują, że niedobór cynku może być odpowiedzialny za przyczynę subklinicznej niedoczynności tarczycy. Dlatego też z tego powodu wielu pacjentom z chorobami tarczycy zaleca się suplementację cynku. Jest to bardzo niepokojące, ponieważ cynk pełni bezpośrednią rolę w syntezie hormonów na całej długości osi hpt (podwzgórze – przysadka – tarczyca). W przysadce cynk wchodzi w skład białek (proteid), które chronią komórki tyreotropowe przed zbytnią stymulacją TRH. Wchodzi w skład proteaz cynkowych zaangażowanych w syntezę hormonu podwzgórza, tyreoliberyny (TRH). Ponadto cynk uczestniczy w syntezie kinazy białkowej C, która odpowiada za tworzenie i wydzielanie TSH przez przysadkę. Finalnie niedobór cynku w organizmie może wiązać się ze wzrostem stężenia TRH i TSH oraz obniżeniem poziomu hormonów tarczycy T3 i T4, co może wpłynąć na intensyfikację niedoczynności tarczycy. Dlatego w przypadku problemów związanych z pracą tarczycy warto kontrolować swoją dietę m.in. pod kątem podaży cynku, a w przypadku jego niedoboru wprowadzić zmiany żywieniowe i suplementację. Pamiętać należy, że suplementacja cynku jest uzasadniona, jeśli nie mamy możliwości uzupełnienia tego składnika wraz z dietą lub jeśli występuje jego duży niedobór wraz z objawami. Wybierając suplement należy sprawdzić formę cynku, a także występujące w preparacie inne witaminy i składniki mineralne, żeby nie zachodziły antagonizmy.
To aktywny pierwiastek śladowy, który w największych ilościach koncentruje się właśnie w tarczycy. Już po tej informacji można się domyślać, że jego poziom będzie miał istotny wpływ na prawidłową pracę tego narządu i z tym najczęściej jest kojarzony. Odpowiedzialny jest też za wiele innych ważnych funkcji w naszym organizmie. Tworzy enzymy antyoksydacyjne, m.in. peroksydazę glutationową, której zadaniem jest ochrona tarczycy przed szkodliwym działaniem wolnych rodników – ciągłym stresem oksydacyjnym, który wynika z produkcji hormonów T3 i T4. Zapobiega w ten sposób uszkodzeniom DNA i uczestniczy w jego naprawie. Stres oksydacyjny jest szczególnie silny w stanach niedoboru jodu, więc o tym pierwiastku też nie należy zapominać. W wyniku dużego niedoboru selenu dochodzi do zahamowania aktywności peroksydazy glutationowej. Skutkiem nagromadzenia się nadtlenku wodoru w komórkach tarczycy jest stan zapalny. Przewlekły, długotrwały stan zapalny może wpływać na rozwój choroby tarczycy. Selen odpowiada za śmierć zbędnych i uszkodzonych komórek, czyli za prawidłową apoptozę. Eliminacja tychże komórek niweluje stan zapalny związany ze śmiercią komórki. Prócz tego selen wchodzi w skład dejodynaz. To enzymy zlokalizowane w podwzgórzu, wątrobie oraz tarczycy, które odpowiedzialne są za konwersję hormonów T4 (tyroksynę) do aktywnej formy, czyli T3 (trójjodotyroniny). Każde zaburzenia pracy tych enzymów prowadzą do nieprawidłowości w stężeniach hormonów tarczycy.
Poza korzystnym działaniem na tarczycę, optymalna ilość selenu w organizmie wpływa:
Wybierając suplement zwracajmy więc uwagę na skład i zdecydujmy się na ten z selenometioniną. Zdecydowanie o wiele lepiej przyswajalną formą jest selenometionina, aniżeli selenocysteina. Ilość suplementowanego selenu zależna jest m.in. od wielkości deficytu selenu w organizmie. Należy pamiętać, że różnica między dawką terapeutyczną a toksyczną selenu jest niewielka.
„Cóż jest trucizną? Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną (łac. Omnia sunt venena, nihil est sine veneno. Sola dosis facit venenum).” Paracelsus
Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.
Morley J. E., Gordon J., Hershman J.M.: Zinc deficiency, chronic starvation, and hypothalamic-pituitary-thyroid function. Am. J. Clin. Nutr., 1980, 33, 1767-1770
Pastusiak K, Michałowska J, Bogdański P. Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, tom 8, nr 4, 155–160
Ponichtera A, Borowiak E. Choroby tarczycy jako poważny problem medyczny w Polsce. Probl. Pielęg. 2008; 16(1–2): 192–198
Ventura M, Melo M, Carrilho F. Selenium and Thyroid Disease: From Pathophysiology to Treatment. Int J Endocrinol. 2017
Vries ML, Bibi H. A Relationship between hypoglycemia, hypothyroidism and Zinc deficiency. Ped Therapeut. 2015; 05(03)
Wang W, Xue H, Li Yet al.: Effects of selenium supplementation on spontaneous autoimmune thyroiditis in NOD.H-2h4 mice. Thyroid 2015; 10: 1137-1144
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.