Hashimoto a choroby jelit

Liczne badania dowiodły, iż u większości osób zmagających się z chorobą Hashimoto współistnieją problemy jelitowe. Ok. 40–50 % osób chorujących na Hashimoto zmaga się z niezdiagnozowanymi chorobami jelit takimi jak: SIBO (przerost bakteryjny jelita cienkiego), IBS, alergie i nietolerancje pokarmowe, celiakia, infekcje wirusowe i bakteryjne czy nietolerancja histaminy. Dlaczego tak się dzieje? Jak możemy wspomóc jelita? Tego dowiesz się w tym artykule.

Dlaczego przy Hashimoto mogą ucierpieć jelita?

W zapaleniu tarczycy Hashimoto często dochodzi do uszkodzenia bariery jelitowej i następującego po nim zwiększenia przepuszczalności jelit, co umożliwia łatwiejsze przenikanie antygenów i tym samym aktywację układu odpornościowego. Dodatkowo 20 % konwersji hormonów tarczycy do aktywnej formy zachodzi właśnie w jelitach.

Dlaczego prawidłowe działanie jelit w Hashimoto jest tak ważne?

Nie od dzisiaj wiadomo, że jelita pełnią szereg niesamowicie istotnych funkcji w naszym organizmie. Ich prawidłowe działanie więc nie pozostaje przypadkowe również w przypadku niedoczynności tarczycy Hashimoto.

Zdrowie naszych jelit jest ważne z kilku powodów między innymi:

• Leki hormonalne (Letrox, Euthyrox), które przyjmuje osoba z chorobą Hashimoto mogą być gorzej wchłaniane gdy prawidłowe działanie jelit jest zaburzone. Może wtedy dojść do sytuacji, że lekarz zwiększy dawkę hormonów, a wówczas nadal nie odczuwalna jest poprawa samopoczucia.
• Skład mikrobioty jelitowej ma wpływ na wchłanianie minerałów niezwykle istotnych dla prawidłowego działania tarczycy, w tym jodu, selenu, cynku i żelaza. Wykazano wyraźny związek pomiędzy dysfunkcją tarczycy, a zmniejszonym poziomem tychże minerałów. Dysfunkcje jelit takie jak stany zapalne jelit, infekcje, alergie itp. mogą potęgować objawy Hashimoto oraz mogą być przyczyną występowania wysokiego poziomu przeciwciał anty TPO.

Zatem odpowiednia dieta uzupełniająca niedobory witamin i minerałów oraz wyrównanie funkcji mikrobioty jelitowej jest warunkiem koniecznym dla ustabilizowania gospodarki hormonalnej.

Często mówi się, że jelita to drugi mózg. Nasz przewód pokarmowy poza trawieniem i wchłanianiem różnych substancji i minerałów chroni również nasz organizm przed substancjami szkodliwymi np. bakteriami, grzybami, toksynami, nie do końca strawionymi białkami oraz innymi drobnoustrojami. Komórki nabłonka ściany jelita tworzą ciasną barierę, która kontroluje jego przepuszczalność i nie pozwala na przedostanie się patogenów do krwioobiegu. W efekcie działania czynników endo- oraz egzogennych dochodzi do rozregulowania tejże przepuszczalności nabłonka i ściany jelita.

Przyczyny destabilizacji błony jelitowej

Do przyczyn destabilizacji błony jelitowej należą:

• stres
• niedożywienie
• alkohol
• toksyny
• metale ciężkie
• nietolerancje pokarmowe
• nieodpowiedni poziom enzymów trawiennych
• antybiotyki

Dr Alessio Fasano, prof. w Harvard Medical School, odkrył, że zespół nieszczelnego jelita to czynnik obecny w każdej chorobie autoimmunologicznej (pozostałe to czynniki genetyczne oraz środowiskowe).

Flora bakteryjna jednak jest bardzo zależna od naszego stylu życia, żywienia, snu, czy poziomu stresu. Wobec tego ważne jest aby pamiętać, że zdrowie jelit idzie w parze z zadbaniem również i o te obszary życia.

Jak poprawić pracę jelit w Hashimoto?

Dieta

Spożywanie odpowiednich pokarmów może wspomóc pracę drobnoustrojów, ich liczbę jak i różnorodność.

Pierwszą polecaną grupą produktów są produkty, które zawierają błonnik. Zmniejsza on czas pasażu jelitowego, powoduje regularne wypróżnianie. Zwiększa również fermentację jelitową, gdyż stanowi pożywkę pozytywnych drobnoustrojów jelitowych. Dzięki jego działaniu drobnoustroje wytwarzają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), czyli substancje które powodują rozwój i aktywność mikrobioty. Dobrymi źródłami błonnika są pełnoziarniste produkty zbożowe (ryż, pieczywo, kasze, makarony, płatki, otręby), orzechy, warzywa, suszone i świeże owoce.

Warto również w swojej codziennej diecie zadbać o produkty tj., naturalne kiszonki, soki z kiszonek oraz przy dobrej tolerancji nabiału również naturalne fermentowane produkty mleczne. W ten sposób dostarczymy cennych bakterii kwasu mlekowego, które również wpłyną pozytywnie na jelita. Wspomagają one również regulację trawienia białek, tłuszczy oraz węglowodanów, a także zawierają w swoim składzie cenne dla zdrowia jelit witaminy z grupy B, C, A, E oraz K.

Kolejnym aspektem wartym uwagi są polifenole. Regularne spożycie pokarmów zawierających je w sobie skutkuje zwiększoną ilością pozytywnych drobnoustrojów jelitowych. Wiele badań wskazuje, że ich spożycie może istotnie ograniczać rozwój chorobotwórczych bakterii jelitowych. Bogate w związki polifenolowe są zielona herbata, winogrona, jagody, oliwa z oliwek, orzechy, ziarna, kakao, yerba mate oraz niektóre warzywa (w szczególności strączkowe) i owoce. Bogactwo polifenoli znajdziemy również w skórce owoców np. jabłek.

Witaminy i minerały

Kluczowe jest również wyrównanie niedoborów witaminowo-mineralnych. Na które witaminy i składniki mineralne warto zwrócić uwagę?

• selen
• cynk
• witaminy z gr B
• żelazo
• omega 3
• jod
• witamina D
• magnez
• C i E

Nukleotydy dietetyczne

Warto również rozważyć suplementację nukleotydów dietetycznych w kontekście zdrowia naszych jelit. Nukleotydy pełnią ważną rolę w tworzeniu się prawidłowej mikrobioty organizmu i powstrzymaniu mikroorganizmów chorobotwórczych. Udowodniono, że suplementacja nukleotydów może mieć pozytywny wpływ na komórki jelita cienkiego – enterocyty, a badania (Tanaka R. i Mutai M.) wykazały, iż dodanie do pożywki hodowlanej nukleotydów skutkowało wzrostem bifidobakterii czyli korzystnego szczepu probiotycznego w jelitach, który ma za zadanie chronić je przed patogenami.

Probiotyki i prebiotyki

Według WHO probiotyki są to preparaty lub produkty żywnościowe, zawierające pojedyncze szczepy lub mieszane hodowle żywych drobnoustrojów, które podane w odpowiedniej ilości wywierają pozytywny efekt na zdrowie.

Drobnoustroje probiotyczne pełnią szereg funkcji w naszych jelitach np.:

• konkurują o dostępność składników odżywczych z patogenami, a tym samym uniemożliwiają ich dalszy rozwój,
• modulują pH w jelitach w celu stworzenia niekorzystnego środowiska dla rozwoju mikroorganizmów chorobotwórczych,
• wydzielają substancje uniemożliwiające szkodliwym patogenom przywieranie do ścian jelita a tym samym ich szybsze usuwanie z organizmu.

Dzięki poprawie szczelności bariery jelitowej przez bakterie probiotyczne optymalnie wykorzystywana jest energia z pożywienia, zmniejsza się ryzyko zatrucia organizmu oraz uszkodzenia wątroby, ograniczone zostają reakcje zapalne trwające w organizmie, a także wygaszane są mechanizmy autoagresji, co jest bardzo istotne w przypadku choroby Hashimoto. Probiotyki mogą być pomocne w wielu rodzajach zaburzeń jelitowych, w tym w przeroście bakteryjnym jelita cienkiego (SIBO), który występuje u ponad 50 proc. osób z Hashimoto. Udowodniono, że osoby borykające się z chorobą autoimmunologiczną mają mniejsze ilości bakterii probiotycznych Lactobacillus i Bifidus oraz większe ilości bakterii E. coli i Proteus.

Prebiotyki natomiast są to związki pochodzenia roślinnego takie jak fruktooligosacharydy i inulina. Nie ulegają one trawieniu i mają potencjał, aby stymulować wzrost i aktywność różnego rodzaju szczepów jelitowych. Prebiotyki stanowią także źródło pożywienia dla komórek naszego nabłonka jelitowego oraz stosowanych bakterii probiotycznych. Stymulują one wzrost pożytecznych szczepów bakteryjnych, takich jak np. Bifidobacterium czy Lactobacillus.

Prebiotyki mają korzystny wpływ na:

• wzrost syntezy białek tworzących połączenia ścisłe nabłonka,
• poprawę funkcji oraz integralności bariery jelitowej,
• zmniejszenie endotoksemii i stężenia cytokin prozapalnych,
• redukcję stresu oksydacyjnego oraz dodatkowo sprzyjają wygaszaniu stanów zapalnych znajdujących się w organizmie.

Zanim zaczniemy jednak stosować probiotyk lub prebiotyk warto taki zamiar skonsultować z lekarzem lub dietetykiem, gdyż stosowanie probiotyków na własną rękę może pogorszyć sprawę zwłaszcza w przypadku SIBO. Na rynku obecnie znajdziemy ogromny wybór probiotyków i prebiotyków dlatego warto sięgnąć po preparat dobrany indywidualnie do potrzeb danego organizmu.

Podsumowanie

Troszcząc się o zdrowie naszych jelit wyciszamy stan zapalny w tarczycy. Dzięki prawidłowo funkcjonującym jelitom hormony, które przyjmujemy oraz niezbędne minerały i witaminy z pożywienia są odpowiednio wchłaniane dzięki czemu stan tarczycy a tym samym naszego zdrowia się poprawia. Warto zatem abyśmy cierpiąc na Hashimoto mieli na uwadze również tę niesamowicie istotną część naszego organizmu.

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Bibliografia:

[1] Köhling H.L., Plummer S.F., Marchesi J.R., Davidge K.S., Ludgate M; The microbiota and autoimmunity: their role in thyroid autoimmune diseases. Clin Immunol. 2017;183:63-74.

[2] Wentz Izabella : Hashimoto. Jak w 90 dni pozbyć się objawów i odzyskać zdrowie, 2020

[3] Fasano A.: Wolni od glutenu, 2016

[4] Patli A.D. Link between hypothyroidism and small intestinal bacterial overgrowth. Indian J Endocrinol Metab. 2014, 18 (3): 307–309.

[5] Singh, R.K. i in. (2017) Influence of diet on the gut microbiome and implications for human health. Journal of Translational Medicine. 15(73)

[6] Conlon, M.A., Bird, A.R. (2015) The Impact of Diet and Lifestyle on Gut Microbiota and Human Health. Nutrients 2015, 7(1).

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.