Hashimoto a niski poziom kwasu żołądkowego

Niedoczynność tarczycy, w tym choroba Hashimoto – bardzo często łączą się z innymi problemami zdrowotnymi, między innymi z żołądkiem. Jest to związane np. z niskim poziomem kwasu żołądkowego, który często towarzyszy chorobom tarczycy. Badania wykazują, że osoby z chorobą Hashimoto skarżą się na niedobór kwasu solnego, co skutkuje obniżeniem poziomu kwasu żołądkowego, a niekiedy jego całkowitym brakiem. Prowadzi to do licznych konsekwencji zdrowotnych.

Czym jest sok żołądkowy?

Kwas żołądkowy to mieszanina, której na dobę produkowanej jest około 1,5 litra. Sok żołądkowy produkowany jest głównie przez trzy rodzaje komórek: okładzinowe (produkują kwas solny oraz czynnik wewnętrzny), główne (produkują pepsynogen) i śluzowe (ich zadaniem jest produkcja śluzu). Jeśli mówimy o soku żołądkowym, nie jesteśmy w stanie wskazać jednego wiodącego składnika, gdyż każdy pełni niezwykle istotną funkcję. Odczyn panujący w żołądku ma charakter kwasowy i w czternastostopniowej skali pH, może wynosić nawet 1. Odpowiada za to kwas solny, który stanowi nieodłączną część soku żołądkowego.

Za co odpowiada kwas solny?

Kwas solny produkowany jest przez tzw. komórki okładzinowe błony śluzowej żołądka, odpowiada za wiele ważnych funkcji. Kwaśne środowisko jest niezbędne do prawidłowego działania niektórych enzymów trawiennych, a także uniemożliwia rozwój bakterii patogennych, które dostają się do żołądka razem z pożywieniem. Stanowi wówczas pewną barierę i ochronę przed niepożądanymi patogenami. Zbyt mała ilość kwasu solnego może przyczynić się do zachwiania równowagi naturalnej flory bakteryjnej. Pod jego wpływem pęcznieje tkanka właściwa, co znacznie ułatwia proces trawienia na przykład mięsa.

Ponadto kwas solny:

• wydziela czynnik IF, odpowiadający za wchłanianie witaminy B12,
• pobudza uwalnianie enzymów jelitowych,
• umożliwia wchłanianie do krwi witamin i minerałów,
• chroni witaminy, które obniżają swoją aktywność w środowisku alkalicznym.

Konsekwencje obniżonego poziomu kwasu solnego w żołądku dla pracy narządów, w tym tarczycy

Źle strawione białka stanowią idealną pożywkę dla drobnoustrojów i kolejno przyczyniają się do zachwiania równowagi w jelitach, czyli tzw. dysbiozy jelitowej. Możemy o niej mówić w sytuacji, kiedy bakterii oportunistycznych (patogennych) jest więcej niż probiotycznych.

Stan ten:

1. Powoduje szereg objawów ze strony układu pokarmowego – biegunki, wzdęcia, bóle brzucha, zaparcia, brak apetytu.
2. Może wpływać na utratę masy ciała
3. Przyczynia się do obniżenia samopoczucia, powstawania problemów z pamięcią i koncentracją.
4. Może zwiększać ryzyko obniżenia odporności, objawiającej się występowaniem częstych infekcji.
5. Może przyczyniać się do powstawania chorób, takich jak: zespół jelita drażliwego, Atopowe Zapalenie Skóry (AZS), zaburzenia psychiczne…
6. … a także chorób autoimmunologicznych, takich jak celiakia, Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów czy cukrzyca.

Sama dyspepsja – niedokwasota, oprócz szeregu objawów ze strony układu pokarmowego  może przyczynić się do: wystąpienia alergii pokarmowych, niedoborów minerałów, np. żelaza, magnezu czy wapnia, powodować osłabienie kondycji włosów i paznokci czy problemów ze skórą, a także przyczyniać się do obniżenia samopoczucia i nastroju. Potęguje to problemy zdrowotne, z którymi borykają się osoby chore na Hashimoto.

Co wpływa na obniżenie poziomu kwasu solnego?

Niski poziom kwasu żołądkowego może być wynikiem wielu rożnych sytuacji. Najczęściej wynika on ze stosowania źle zbilansowanej diety wegetariańskiej, lub niskobiałkowej. Ponadto przyczyniać może się do niego stres, niedobór witaminy B12, stany zapalne żołądka, czy przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza Inhibitorów Pompy Protonowej (IPP) czyli popularnych leków na zgagę, a także sama choroba Hashimoto.

Choroba Hashimoto

Hashimoto to choroba autoimmunologiczna – stan, w którym organizm zaczyna atakować swoją tarczycę. Charakterystyczny dla schorzenia stan zapalny – konsekwentnie niszczy gruczoł i rozregulowuje jego pracę, co przyczynia się do wystąpienia szeregu negatywnych objawów. Kiedy szwankuje tarczyca – konsekwencje są widoczne niemal wszędzie: pojawia się suchość i bladość skóry, osłabia kondycja włosów i paznokci, występują zaburzenia pracy serca, mogą pojawić się zaburzenia miesiączkowania i problemy z płodnością, pogarsza się nastrój, pojawiają się problemy z koncentracją i pamięcią – dodatkowo równie często występują inne schorzenia i choroby współistniejące. Chorobę tę w związku z tym bardzo łatwo pomylić z innymi, wliczając to również zaburzenia psychiczne.

Niski poziom kwasu solnego w Hashimoto

Liczne badania dowiodły, że osoby dotknięte chorobą Hashimoto bardzo często cierpią na niedobór lub całkowity brak kwasu solnego w żołądku. Nic więc dziwnego, że objawy ze strony układu pokarmowego są tak powszechnym zjawiskiem w tej grupie osób. Problemy z trawieniem białek, mogą przyczynić się do wyczerpania organizmu, zaburzeń metabolicznych i osłabienia wchłaniania składników odżywczych, a kolejno również do wystąpienia nadwrażliwości, nietolerancji lub alergii pokarmowych.

Jak zwiększyć ilość kwasu żołądkowego (dokwasić żołądek)?

Istnieje kilka sposobów, które można wprowadzić do swojej codziennej rutyny, aby przyczynić się zwiększenia ilości kwasu solnego w jelitach. Prawidłowe pH żołądka powinno wynosić 1-1,5. Dobrym pomysłem okazują się:

1. woda z octem jabłkowym fermentowanym (na 15 minut przed posiłkiem – łyżka octu do szklanki wody – można najpierw zacząć od łyżeczki octu aby sprawdzić swoją tolerancję),
2. woda z cytryną na czczo, lub przed każdym obfitym posiłkiem,
3. krople żołądkowe,
4. suplementacja: magnez, wapń, żelazo, cynk, witamina B12, dobrze dobrana probiotykoterapia,
5. suplementacja: betaina HCL oraz pepsyna (naturalnie występujące składniki soku żołądkowego).

Oczywiście wszelkiego rodzaju suplementację warto najpierw skonsultować z lekarzem.

Ponadto warto zwrócić szczególną uwagę na proces spożywania posiłków. Istotnym okazuje się wprowadzenie uważności w jedzeniu (tzw. mindful eating).

1. Posiłki wedle tej zasady powinny być spożywane w spokoju, z pełną uważnością, w pozycji siedzącej.
2. Pokarm należy dokładnie przeżuć w ustach.
3. Nie należy się rozpraszać -np. programem w telewizji, laptopem, czy telefonem.
4. Posiłek powinien być zjedzony powoli, bez pośpiechu.

Dodatkowo, warto postawić w diecie na zwiększenie ilości kiszonych i fermentowanych produktów, zielonych warzyw, przypraw i dodatków, takich jak: imbir, kurkuma, pieprz, chrzan, koper – które działają pobudzająco na proces trawienia.

Nadmiar kwasu solnego (nadkwasota)

Przy okazji tego tematu, warto zaznaczyć, że równie niekorzystnym zjawiskiem jest nadkwasota, czyli nadmiar kwasu solnego w żołądku. Jej objawy to: zgaga, kwaśny posmak w ustach, pieczenie za mostkiem czy odbijanie. Nadkwasota może pojawić się jako wynik wysoko przetworzonej diety, nadmiaru alkoholu, stresu lub przyjmowania zbyt dużej ilości leków, np. aspiryny, a także na skutek częstego żucia gum.

Podsumowanie

1. Chorobie Hashimoto bardzo często towarzyszy obniżony poziom kwasu solnego w żołądku lub jego całkowity brak.
2. Konsekwencją obniżonego poziomu soków żołądkowych są objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak: wzdęcia, biegunki, czy zaparcia, a także utrata masy ciała, problemy z pamięcią i koncentracją, czy pogorszenie kondycji włosów i paznokci.
3. Niski poziom kwasu solnego może przyczynić się do wystąpienia dysbiozy jelitowej.
4. Istnieje wiele czynników prowadzących do obniżenia poziomu kwasu solnego w żołądku, w tym nieodpowiednio zbilansowana dieta, niedobór witamin, czy nadmiar stresu.
5. Aby zakwasić żołądek warto wprowadzić do swojej codziennej rutyny kilka nawyków, takich jak picie wody z octem jabłkowym lub z cytryną.
6. Istotnym wsparciem okazuje się wprowadzenie uważności w jedzeniu – tzw. mindful eating.
7. Warto rozważyć również dodatkową suplementację, którą wcześniej należy skonsultować z lekarzem.

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Bibliografia:

1. Wołkowicz T., Januszkiewicz A., Szych J., Mikrobiom przewodu pokarmowego i jego dysbiozy jako istotny czynnik wpływający na kondycję zdrowotną organizmu człowieka, Medycyna Doświadczania i Mikrobiologia, 2014, 66, 223-235
2. Luty J., Bryl E., Choroba Hashimoto — aspekt genetyczny i środowiskowy, [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 1, 1–6.
3. Kyriacou A, McLaughlin J, Syed AA. Thyroid disorders and gastrointestinal and liver dysfunction: A state of the art review. Eur J Intern Med. 2015 Oct;26(8):563-71.
4. Jensen RT. Consequences of long-term proton pump blockade: insights from studies of patients with gastrinomas. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2006;98(1):4-19.
5. Aghili R, Jafarzadeh F, Bhorbani R, Khamseh ME, Salami   MA, Malek M. The association of Helicobacter pylori infection with Hashimoto’s thyroiditis. Acta Med Iran. 2013;51(5):293-296.

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.