
Wpływ niedoczynności tarczycy na pamięć i koncentrację
25 marca 2022
Choroby tarczycy a ryzyko poronienia
8 kwietnia 2022
Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety, w którym to zachodzi wiele zmian w organizmie. W przypadku kobiet, u których występuje autoimmunologiczne zapalenie tarczycy Hashimoto zajście w ciąże oraz jej donoszenie jest utrudnione. W wielu przypadkach dochodzi do poronień. Współczesna medycyna pozwala jednak kobietom z Hashimoto donosić ciążę i urodzić zdrowe dziecko. Jak zatem zadbać o siebie oraz dziecko w trakcie trwania ciąży? Tego dowiesz się w tym artykule.
Spis treści
Niedobór hormonów tarczycy w ciąży
W Hashimoto mamy do czynienia ze spadkiem wytwarzania hormonów tarczycy. W ciąży natomiast znacznie zwiększa się na nie zapotrzebowanie organizmu. Hormony te są konieczne do prawidłowego rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka. Już po 13 tygodniu ciąży wykształca się u dziecka gruczoł tarczycowy i tym samym szybko przejmuje on funkcję produkcji hormonów. Niemniej jednak do 13 tygodnia intensywnie rozwijający się płód korzysta wyłącznie z hormonów znajdujących się we krwi mamy. Wobec tego wszelkie niedobory hormonów tarczycy w ciąży mogą skutkować upośledzeniem umysłowym dziecka bądź obniżonym poziomem intelektualnym. Ważne jest zatem, aby dawka hormonu była dobrana odpowiednio do potrzeb organizmu zarówno mamy jak i dziecka.
Leczenie choroby Hashimoto w trakcie ciąży polega na odpowiednim monitorowaniu i ustaleniu dawki hormonu tarczycy najbardziej optymalnej. W przypadku ciąży z współistniejącą chorobą Hashimoto ważne są również regularne badania. Jest to związane z niezwykle intensywnymi zmianami, które dzieją się w tym okresie w organizmie przyszłej mamy.
Hashimoto w trakcie ciąży – możliwe skutki
Występowanie choroby Hashimoto w ciąży związane z ciężką niedoczynnością tarczycy może skutkować m.in.:
● anemią,
● poronieniem,
● niską masą urodzeniową dziecka,
● stanem przedrzucawkowym,
● urodzeniem martwego dziecka,
● zastoinową niewydolnością serca,
● zaburzeniami oddechowymi u dziecka,
● pęknięciem łożyska.
Prawidłowe wartości hormonów w trakcie trwania ciąży
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, aby badanie poziomu TSH było przeprowadzane co 4-6 tygodni w początkowym okresie ciąży, dodatkowo raz w drugim i raz w trzecim trymestrze ciąży. Zalecane poziomy TSH dla kobiet w ciąży powinny zostać dobrane indywidualnie przez lekarza i brać pod uwagę m.in. stopień zaawansowania ciąży. Dąży się do tego, by w pierwszym trymestrze ciąży poziom TSH utrzymywał się poniżej 2,5 mIU/l, natomiast w drugim i trzecim trymestrze nie przekraczał 3 mIU/l.
Po potwierdzeniu ciąży dawki dotychczas stosowanych leków hormonalnych najczęściej zostają zwiększone przez lekarza średnio o 25-50%. Natomiast po urodzeniu dziecka dawki te powracają do ilości stosowanych przed zajściem w ciążę.
Gdy zauważymy w badaniach jakieś nieprawidłowości warto skonsultować się z endokrynologiem w celu dostosowania odpowiedniej dawki hormonu i ustabilizowania wyników krwi, gdyż jest to niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu.
Odpowiednia dieta i suplementacja
Okres ciąży zwiększa zapotrzebowanie na wiele witamin i składników mineralnych, co wynika z potrzeby dostarczenia substancji istotnych dla rozwoju dziecka.
Podczas trwania ciąży warto pamiętać o dostarczeniu odpowiedniej ilości jodu do organizmu. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny dostarczać codziennie nawet 250 µg jodu. Zarówno zbyt niska (< 220 µg na dzień), jak i zbyt wysoka podaż jodu (> 391 µg na dzień) może negatywnie wpływać na rozwój psychomotoryczny dzieci. Bogate źródła jodu to oprócz fortyfikowanej jodem soli również ryby morskie i owoce morza, nabiał oraz żółtka jaj.
Szczególnie ważna jest także kaloryczność diety w trakcie trwania ciąży (odpowiednio w I trymestrze o ok. 85 kcal, w II trymestrze o 360 kcal i w III trymestrze o 475 kcal).
Na które mikroskładniki warto zwrócić szczególną uwagę w przypadku choroby Hashimoto w trakcie ciąży?
Mikroskładniki na, które warto zwrócić szczególną uwagę, gdy mamy do czynienia z chorobą Hashimoto w trakcie ciąży to odpowiednia podaż:
● żelaza (do bogatych źródeł żelaza hemowego można zaliczyć mięso, ryby i jajka, natomiast żelazo niehemowe występuje w pełnych ziarnach zbóż i pseudozbożach (amarantus, teff), zielonych warzywach, burakach, pietruszce czy brukselce),
● kwasu foliowego (bogatym źródłem kwasu foliowego w codziennej diecie są przede wszystkim surowe warzywa liściaste np. szpinak, sałata, kapusta, a także brokuł, groszek zielony, rośliny strączkowe czy buraki),
● selenu (największe jego ilości znaleźć możemy w orzechach, szczególnie brazylijskich, rybach (głównie tuńczyk i łosoś), drobiu i pszenicy, a także grzybach i jajach kurzych),
● witaminy D (głównie w rybach, żółtkach jaj i produktach nabiałowych),
● kwasu dokozaheksaenowego (DHA) (produkty w nie bogate to np. dorsz, tuńczyk, sardynki, halibut i wiele innych. Znajdują się także w olejach roślinnych, owocach morza, algach, orzechach włoskich, tofu oraz siemieniu lnianym).
Z uwagi na udział białka w warunkowaniu procesu przemiany materii istotna jest również odpowiednia podaż wszystkich aminokwasów egzogennych (tj. takich których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć), stanowiących substrat do syntezy hormonów tarczycy. Zapotrzebowanie na białko u kobiet w ciąży wzrasta do 1,2 g na kilogram masy ciała na dzień.
Jadłospis kobiety w ciąży z chorobą Hashimoto powinien zawierać składniki tj. cynk, magnez, witaminy z grupy B, w tym niezwykle istotną cholinę (witamina B4), której główne źródła pokarmowe stanowią produkty pochodzenia zwierzęcego (mięso i jajka), ale niewielkie jej ilości można też znaleźć w nasionach roślin strączkowych, nasionach sezamu, kiełkach lucerny czy w brukselce.
Każda kobieta w ciąży ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto może zadbać o swoje zdrowie oraz prawidłowy rozwój płodu dzięki odpowiednio dobranej przez lekarza dawce hormonu, regularnych badaniach krwi, indywidualnie dobranej suplementacji oraz diecie o wysokiej zawartości składników odżywczych.
Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.
Bibliografia
[1] Zubkiewicz-Kucharska A.Chrzanowska J., Noczyńska A.; Zapalenie tarczycy typu Hashimoto u matek a funkcja tarczycy u niemowląt – badania prospektywne; Endokrynologia Pediatryczna 2015.14.3.52.9-14.
[2] Krysiak R., Okopień B., Szkróbka i wsp. Choroby tarczycy w ciąży i po porodzie. Przegl Lek, 2007; 3: 159-164.
[3] Lazarus J., Brown R.S., Daumerie C., i wsp. 2014 European thyroid association guidelines for the management of subclinical hypothyroidism in pregnancy and in children. Eur Thyroid J, 2014; 3(2): 76-94.
[4] Hubalewska-Dydejczyk A. i wsp, Postępowanie w chorobach tarczycy u kobiet w ciąży, Endokrynologia Polska, Tom 62, Numer 4/2011.
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.