Skąd się biorą guzki na tarczycy?

Guzki tarczycy są to zmiany powstałe na tym narządzie zazwyczaj wyczuwalne palpacyjnie. Mówi się o tym, że czynnikiem predysponującym do powstania tego typu guzków jest niedobór jodu w diecie. Zaobserwowano, że guzki pojawić się również mogą w przypadku istniejącej choroby Hashimoto, czyli choroby autoimmunologicznej mającej postać przewlekłego zapalenia tarczycy. Niewielki odsetek takich zmian są to przypadki raka tarczycy.

Czym są guzki i jakie mamy rodzaje?

Guzki tarczycy to wypukłe, niejednorodne zmiany w obrębie tego narządu. Guzki możemy podzielić na takie, które mają charakter lity – wypełniają je przede wszystkim komórki oraz takie, które zawierają głównie koloid i przyjmują postać torbieli.

Skąd biorą się guzki?

Zmiany w miąższu tarczycy, które prowadzą do rozwoju wola guzkowego, mogą wynikać z różnego rodzaju zaburzeń, które to zależą indywidualnie od organizmu pacjenta oraz od czynników środowiskowych. Do najczęstszych przyczyn występowania guzków zaliczamy:

• uwarunkowania genetyczne – guzki tarczycy nierzadko stwierdza się również u członków rodziny pacjenta. Nie jest jednak do końca poznane, które zmiany w genach są odpowiedzialne za występowanie tych zmian;
• niedobór jodu w diecie – takiego typu guzki dotyczą głównie dorosłych i osób starszych;
• choroba Hashimoto jest to zapalenie tarczycy o podłożu autoimmunologicznym. W dzisiejszych czasach dotyka ona coraz większą ilość osób i wpływa na zaburzenie czynności tego gruczołu. W przebiegu choroby we krwi pojawiają się przeciwciała przeciwko tkance tarczycy anty-TPO i anty-Tg. Przeciwciała naciekają na komórki gruczołu tarczycowego i zapoczątkowują tym samym proces zapalny w tym narządzie. Taki proces powoduje niszczenie miąższu i powstawanie zmian zwyrodnieniowych.
• nowotwór tarczycy – pojedynczy guzek tarczycy może niekiedy wskazywać na zmianę nowotworową, dlatego też powinien być dokładnie sprawdzony przez lekarza prowadzącego. Zdecydowana większość takich przypadków ma łagodny charakter. Należą do nich np. gruczolaki, pojedyncze torbiele oraz zmiany zapalne. Warto jednak sprawdzić charakter guza i wykluczyć nowotwór złośliwy. Nowotwory te mogą wywodzić się z: komórek pęcherzykowych tarczycy – rak brodawkowaty, pęcherzykowy i niezróżnicowany, czyli anaplastyczny; z komórek C – rak rdzeniasty. Nowotwór stanowi obecnie od 4 do 6,5 % wszystkich guzków tarczycy.

Diagnostyka guzków tarczycy

Na ocenę diagnostyczną guzków tarczycy składa się:

• Wywiad lekarski – Lekarz powinien dokładnie wypytać pacjenta o objawy, w celu postawienia dokładnej diagnozy.
• Badanie palpacyjne tarczycy. W trakcie takiego badania lekarz za pomocą dotyku może sprawdzić stan tarczycy. Powiększenie tego gruczołu i guzki są zazwyczaj wyczuwalne pod palcami, dzięki czemu można określić ich wielkość, twardość i położenie a także wielkość węzłów chłonnych.
• Badania laboratoryjne – wykonuje się je w celu ustalenia czynności gruczołu. Warto sprawdzić cały panel tarczycowy oraz dla wykluczenia choroby Hashimoto – przeciwciała antyTPO i antyTG.
• Ultrasonografia tarczycy (USG) w celu konkretniejszego sprawdzenia umiejscowienia guzka oraz jego charakteru. Pozwala lepiej zobaczyć zmiany niż badanie palpacyjne.
• Biopsja cienkoigłowa to bardzo ważne badanie pod kątem wykrycia nowotworów tarczycy. Polega na pobraniu komórek guzka za pomocą bardzo cienkiej igły. Pobrany materiał jest wysyłany na badanie histopatologiczne, dzięki któremu można określić czy dana zmiana ma charakter łagodny czy złośliwy. Ostateczne rozpoznanie nowotworu jest jednak możliwe jedynie po przeanalizowaniu całej zmiany wyciętej w trakcie leczenia operacyjnego.
• Scyntygrafia tarczycy to badanie bazujące na radioaktywnych formach izotopów jodu i technetu. Guzki, które produkują nadmierną ilość hormonów tarczycy, wychwytują dużo izotopu. Rzadko jednak są to guzki nowotworowe. Takie guzy świadczyć mogą o zaburzeniach pracy tarczycy. Guzki, które gromadzą bardzo małą ilość tych radioaktywnych form częściej być nowotworowe.

Leczenie guzków tarczycy

Niegroźne, niezłośliwe guzki tarczycy zazwyczaj wymagają jedynie dalszej obserwacji. W zależności od przyczyny powstania guza leczenie jest dostosowywane. W przypadku niedoboru jodu uzupełniane są jego zasoby w organizmie poprzez odpowiednią suplementację lub we wskazanych przypadkach leczenie jodem promieniotwórczym. Zaleca się również zwiększenie spożycia produktów bogatych w jod takich jak: ryby morskie, zwłaszcza białe (dorsz, mintaj, makrela, flądra), owoce morza czy algi. Mniejszą zawartością tego pierwiastka charakteryzują się produkty tj: ser żółty tłusty, orzechy laskowe, tuńczyk, sardynka, zboża, drożdże, warzywa. Natomiast, kiedy mamy do czynienia z zapaleniem tarczycy Hashimoto wdrożona zostaje farmakoterapia i ustalenie odpowiedniej dawki hormonów tarczycy. Jeśli lekarz zdiagnozuje nowotwór tarczycy wówczas narząd ten usuwany jest w całości bądź częściowo.

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Podsumowanie

Guzki tarczycy stanowią powszechny problem. Warto, aby zostały one wcześnie zdiagnozowane w celu podjęcia odpowiedniej terapii. Wczesna interwencja pozwala na uniknięcie niepożądanych objawów związanych z występowaniem guzków oraz wykluczenie ewentualnego charakteru nowotworowego guzka.

Bibliografia:

[1] R. Wong, S. G. Farrell, M. Grossmann, Thyroid nodules: diagnosis and management, „Medical Journal of Australia” 2018, t. 209, nr 2, s. 92–98.

[2] P. Gajewski i in., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s.1274–1331.

[3] Ł. Nowak i in., Guzki tarczycy – przegląd aktualnych zaleceń dotyczących postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, „Pielęgniarstwo Polskie” 2019, nr 2, s. 1–14.

[4] Czerwińska E, Walicka M, Marcinowska-Suchowierska E. Leczenie chorób tarczycy. Postępy Nauk Medycznych 2009; 5: 364-368

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.