Suplementacja jodem – wskazana czy szkodliwa?

„Jod jest niezbędny do prawidłowej pracy tarczycy“ – czy to prawda? To… zależy.  Kluczowym elementem jest tu bowiem rodzaj nieprawidłowości tarczycy z jakim mamy do czynienia.

W rzeczywistości niedobór jodu określany jest jako jedna z głównych przyczyn niedoczynności tarczycy na całym świecie. Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, ale nie tylko. Również inne organy zależne są od występowania tego pierwiastka (trzustka, żołądek, jajniki czy jądra). Typowym objawem niedoboru jodu jest kompensacja tarczycy, czyli jej przerost i powstanie wola. W wyniku jego zbyt niskiego poziomu i niemożności wytwarzania dostatecznej ilości homonów, organ ten zaczyna powiększać swoje rozmiary, by niejako zrekompensować ich zaburzone wytwarzanie.

W celu zmniejszenia częstości występowania tej nieprawidłowości masowo zaczęto dodawać jod do soli w procesie tzw. jodowania. W Polsce pierwsze procedury jodowania datowane są już na lata 40-te XX wieku. Niestety, tajemnicą jeszcze był wtedy niski indeks terapeutyczny tego pierwiastka. Podczas gdy niedobór jodu powodował niedoczynność tarczycy z powodu braku materiałów budulcowych do produkcji hormonów tarczycy, jego nadmiar prowadzić mógł do zaostrzenia autoimmunologicznego zapalenia tarczycy (choroby Hashimoto).

Niedobór jodu objawiać się może wzrostem wagi, zaburzeniami konstruktywnego myślenia, demotywacją do działania, sennością i brakiem energii.

Często wraz ze zbyt niskim poziomem tego pierwiastka obserwuje się podwyższony poziom cholesterolu, problemy z metabolizmem, odpornością oraz radzeniem sobie ze stresem. Typowe objawy nieprawidłowo funkcjonującej tarczycy (w kontekście jej niedoczynności) – suche i wypadające włosy, problemy z cerą oraz kruche paznokcie – również mogą być skutkiem nieprawidłowego poziomu jodu.

Temat jodu budzi wiele kontrowersji, szczególnie w kontekście choroby Hashimoto. Badania naukowe wykazały bowiem, że suplementacja jodu u osób z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy może zaostrzyć występujący już w organizmie stan zapalny. Jod pochodzący z żywności i suplementów jest przetwarzany przez tarczycę tak aby organizm mógł z niego korzystać. Podczas tego procesu uwalniany jest silnie reaktywny nadtlenek wodoru. W przypadku nadmiaru jodu powstają duże ilości tego związku, które powodują oksydacyjne uszkodzenia tarczycy.

Warto jednak wziąć pod uwagę niezwykle ważną interakcję jodu z selenem. Zbyt duże ilości jodu, podawane w aktywnej fazie choroby Hashimoto, przy niedoborach selenu odniosą bardzo niekorzystny dla organizmu skutek. Jeśli jednak suplementujemy jod z selenem, istnieje małe ryzyko nasilenia problemu, co pokazują prace naukowe na ten temat. Wyjątkiem jest okres ciąży i karmienia piersią, kiedy każda matka powinna jod suplementować w ilości 220–300 mcg na dobę.

Zatem suplementacja jodem powinna być prowadzona w towarzystwie selenu, witaminy C, magnezu oraz kompleksu witamin B. W przeciwnym razie, jeśli wystąpi nadmiar tego pierwiastka, odczuwalne może być jego szkodliwe działanie. W szczególności jeśli towarzyszy nam choroba Hashimoto.

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Źródła:
1. Contempre B, Dumont J, Ngo B, et al. Effect of selenium supplementation in hypothyroid subjects of an iodine and selenium deficient area: the possible danger of indiscriminate supplementation of iodine-deficient subjects with selenium. J Clin Endocrinol Metab. 1991;73(1):213-215. doi:10.1210/jcem-73-1-213.
2. Joung J, Cho Y, Park S, et al. Effect of iodine restriction on thyroid function in subclinical hypothyroid patients in an iodine-replete area: a long period observation in a large-scale cohort. Thyroid. 2014;24(9):1361-1368. doi:10.1089/thy.2014.0046.
3. Xu J, Liu X, Yang X, et al. Supplemental selenium alleviates the toxic effects of excessive iodine on thyroid. Biol Trace Elem Res
4. Zhao H, Tian Y, Liu Z, et al. Correlation between iodine intake and thyroid disorders: a cross-sectional study from the south of China. Biol Trace Elem Res. 2014;162(1-3):87-94. doi:10.1007/s12011-014-0102-9.
 

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.