Mam problemy z tarczycą. Jak naturalnie podnieść poziom energii?
18 czerwca 2021Zdiagnozowano u mnie Hashimoto. Co robić dalej?
2 lipca 2021
Odpowiednia dieta w chorobie Hashimoto ma ogromny wpływ. Styl żywienia może poprawić samopoczucie czy wyciszyć stan zapalny w organizmie.
Spis treści
Czym są węglowodany?
Węglowodany definiuje się jako grupa organicznych związków chemicznych, które należą do aldehydów i ketonów. Składają się z atomów węgla, wodoru i tlenu, a ich wspólny wzór sumaryczny to Cn(H2O)n.
Podział węglowodanów
Węglowodany dzielimy na proste (monosacharydy) i złożone (oligosacharydy, disacharydy i polisacharydy).
Do węglowodanów prostych zaliczyć możemy: glukozę, galaktozę, mannozę czy fruktozę.
Do węglowodanów złożonych natomiast: skrobię, sacharozę, maltozę, laktozę, glikogen czy celulozę.
Do źródeł węglowodanów prostych należą produkty takie jak: słodzone napoje, biały ryż, białe pieczywo, makarony, słodycze, dżemy czy miód.
Do źródeł węglowodanów złożonych należą: pieczywo pełnoziarniste, brązowy ryż, kasza gryczana, kasza jęczmienna, kasza jaglana, płatki owsiane, makarony pełnoziarniste, otręby, warzywa strączkowe.
Rola węglowodanów w organizmie
Węglowodany w organizmie są wykorzystywane do syntezy aminokwasów glukogennych. Nadają również pożądane cechy organoleptyczne produktom spożywczym i potrawom, jak smak, konsystencja i barwa. Stanowią główne źródło energii i odpowiadają za gromadzenie zapasów energetycznych. Pełnią one również funkcję transportową – pomagają rozprowadzić zapasy energetyczne po całym organizmie. Dodatkowo węglowodany posiadają także zdolności budulcowe i wchodzą w skład DNA oraz RNA, dzięki czemu mogą modyfikować niektóre białka. Węglowodany dla organizmu ludzkiego stanowią pewnego rodzaju paliwo, które jest konieczne do zachowania prawidłowej temperatury ciała, aktywności ruchowej i pracy wszystkich narządów i organów wewnętrznych, w tym mózgu, dla którego energia pochodząca z węglowodanów w postaci glukozy to podstawa. Średnio węglowodany dostarczają 40-80 % dziennego zapotrzebowania na energię. Ważne są zarówno węglowodany przyswajalne, jak i te nieprzyswajalne – do których zaliczamy błonnik pokarmowy.
Grupa węglowodanów przyswajalnych stanowi niezbędne i podstawowe źródło energii dla układu nerwowego oraz erytrocytów. Węglowodany w postaci glikogenu magazynowane są w wątrobie i mięśniach. Tworzą one materiał zapasowy, który to używany jest przez organizm w celu pracy mięśni podczas aktywności fizycznej jak również do utrzymania prawidłowego stężenia glukozy w surowicy krwi.
Hashimoto a indeks glikemiczny
W Hashimoto często mamy do czynienia z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej tj. homeostazy insuliny i glukozy, dlatego też takie osoby powinny wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym. Indeks glikemiczny to parametr umożliwiający klasyfikację produktów spożywczych pod względem ich wpływu na poposiłkowe stężenie glukozy we krwi. Definiowany jest jako średni procentowy wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu porcji produktu zawierającej 50 gramów węglowodanów przyswajalnych. Im wyższy jest indeks glikemiczny produktu, tym wyższy jest poziom cukru we krwi po jego spożyciu. Produkty spożywcze, w zależności od tego jaki IG posiadają, możemy podzielić na: produkty o niskim (<55), średnim (55-70) oraz wysokim (>70) indeksie glikemicznym. Produkty o niskim indeksie nie powodują gwałtownych wahań poziomu glukozy we krwi tym samym utrzymując stały jej poziom. Jest to pożądany stan i takie produkty są bardzo polecane w diecie osoby zmagającej się z niedoczynnością tarczycy. Dodatkowo produkty takie zapobiegają uczuciu zmęczenia po posiłku spowodowanym szybkim wyrzutem glukozy, gdzie brak energii również stanowi problem choroby.
Do produktów o niskim indeksie glikemicznym należą: agrest, chleb żytni razowy, czekolada gorzka, grejpfrut, gruszka, jabłko, jogurt naturalny, kasza gryczana, kukurydza, kapusty, ogórek, orzechy, mięso, ryby
Do produktów o średnim indeksie glikemicznym należą: ananas, burak, musli, rodzynki, winogrona, komosa ryżowa, płatki owsiane, kasza manna, bataty, kasza jaglana
Do produktów o wysokim indeksie glikemicznym należą: arbuz, białe pieczywo, daktyle suszone, dynia, biały ryż, płatki owsiane błyskawiczne, rzepa, płatki kukurydziane, frytki, puree ziemniaczane
Czy to oznacza, że osoba z Hashimoto nigdy nie może spożyć arbuza czy banana?
Nie do końca. Wprowadzono dokładniejszy parametr jakim jest ładunek glikemiczny. Określa on nie tylko rodzaj węglowodanów, ale również ich ilość zawartą w porcji. Podobnie jak w przypadku indeksu glikemicznego rozróżnia się żywność o niskim ładunku glikemicznym < 10, o średnim ładunku glikemicznym = 10-20 i o wysokim ładunku glikemicznym > 20. Jeśli chodzi o arbuza, to zawiera on w sobie cukry, które szybko się wchłaniają, Jednak w celu dostarczenia do organizmu 50g węglowodanów z arbuza, które spowodują wyrzut glukozy we krwi, trzeba by było go zjeść w ilości około 1 kilograma. Z drugiej strony zjedzenie porcji czekolady (która IG ma niski z uwagi na obecność tłuszczu) spowoduje większą zmianę glikemii niż zjedzenie plasterka arbuza. Wynika to z zawartości węglowodanów: 7,15 g w 100 g arbuza i 57,3 g w 100 g czekolady. Takie właśnie zmiany uwzględnia ładunek glikemiczny. Aby obniżyć ładunek glikemiczny warto stosować węglowodany w połączeniu z tłuszczem i białkiem do posiłku. Przykładem takich połączeń może być np. sałatka z arbuzem, sałatą, pestkami dyni czy słonecznika polana olejem lnianym czy też placuszki bananowo-jajeczne z dodatkiem jogurtu greckiego.
Jak powinna wyglądać dieta w Hashimoto?
Zaleca się wykluczenie węglowodanów prostych i produktów wysoko przetworzonych a wprowadzenie do diety węglowodanów złożonych.
Do produktów wysokoprzetworzonych zaliczyć możemy: gotowe ciasta i ciasteczka, wafelki, cukierki, czekoladę, krakersy, produkty typu fast-food, przypraw typu instant, zupki w proszku czy kolorowych napojów gazowanych. Takie produkty przyczyniają się do rozwoju cukrzycy oraz innych chorób cywilizacyjnych. Wykazano, iż osoby borykające się z chorobą Hashimoto mają większe ryzyko cukrzycy. Z jadłospisu powinno się również pozbyć produktów zawierające duże ilości sztucznych barwników oraz konserwantów.
Węglowodany złożone są również bardzo dobrym źródłem błonnika pokarmowego. Do jego ogromnych zalet zaliczamy zapewnienie sytości po spożytym przez nas posiłku. Dzięki temu dłużej czujemy się nasyceni i nie mamy potrzeby sięgać co chwile po nowe produkty. Redukuje on również poziom cholesterolu oraz glukozy w surowicy krwi a także pomaga przy częstym problemie jakim są zaparcia. Reguluje także perystaltykę oraz poprawia ukrwienie jelit. Kolejną rolą błonnika pokarmowego jest wychwyt toksycznych substancji z przyjmowanego pożywienia (np. metali ciężkich). Redukuje on ich wchłanianie do krwiobiegu. Do produktów zawierających dużą ilość błonnika pokarmowego zaliczyć możemy: otręby pszenne, orzechy i nasiona, gruszki, jabłka, inne surowe owoce oraz warzywa, owoce suszone, pieczywo pełnoziarniste i siemię lniane.
Podsumowując, węglowodany stanowią bardzo istotny czynnik w przypadku choroby Hashimoto. Odpowiednio skomponowana dieta oparta o dobre źródła węglowodanów może przyczynić się do polepszenia stanu zdrowia. Dlatego też warto dokonywać dobrych wyborów, a naszemu organizmowi dostarczać odpowiednie paliwo do pracy.
Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.
Źródła:
[1] Lewandowska A. Dieta w chorobie Hashimoto. Wydawnictwo RM, Warszawa 2018.
[2] Ratajczak A.E., Moszak M.,Marian Grzymisławski M. Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto. Piel Zdr Publ. 2017;7(4):305–311.
[3] Zakrzewska E., Zegan M., Michota-Katulska E. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLVIII, 2015, 2, str. 117 – 127.
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.