Wpływ hormonów tarczycy na wagę

Tarczyca to część układu hormonalnego, który pełni wiele różnorodnych funkcji w Twoim organizmie. Gruczoł tarczycy wytwarza hormony, które m.in. regulują tempo metabolizmu, kontrolują pracę serca, mięśni i układu pokarmowego, a także wspierają rozwój mózgu, czy utrzymanie zdrowych kości. Tarczyca odgrywa ważną rolę zarówno w Twoim samopoczuciu fizycznym, jak i psychicznym. Nierównowaga hormonalna wynikająca z nieprawidłowej pracy tarczycy może powodować wiele różnych problemów zdrowotnych. Jednym z najczęściej zgłaszanych jest spadek metabolizmu, a co za tym idzie wzrost masy ciała lub trudności ze zgubieniem zbędnej tkanki tłuszczowej.

Najczęstsze problemy z tarczycą wpływające na masę ciała

Problemy z tarczycą to w głównej mierze niedoczynność lub nadczynność tego gruczołu oraz choroba Hashimoto, czyli przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy.

Hormony wydzielane przez tarczycę pomagają regulować metabolizm, czyli to, jak wydajnie organizm spala dostarczane mu pożywienie na energię. Kiedy tarczyca wytwarza mniej hormonów, tak jak w przypadku niedoczynności, metabolizm zwalnia. Z tego powodu proces spalania kalorii jest mniej efektywny, co może objawiać się odkładaniem tkanki tłuszczowej.

Choroba Hashimoto to stan, w którym tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów, co także łączy się z niedoczynnością gruczołu tarczowego. Poza spowolnieniem pracy organizmu w przypadku Hashimoto, co może skutkować odkładaniem się tkanki tłuszczowej, redukcję masy ciała utrudnia również stan zapalny organizmu.

Nadczynność tarczycy za to zwykle nie wiąże się z przyrostem masy ciała, ale jej spadkiem. Przybranie na wadze bywa jednak możliwe po rozpoczęciu leczenia. Często jest to powiązane z odzyskaniem utraconej wcześniej masy ciała, a waga zbliża się do normalnego poziomu. Jeśli skala wzrostu przechyla się w niebezpiecznym kierunku nadwagi lub otyłości, konieczne jest sprawdzenie stanu tarczycy oraz konsultacja lekarska. Wzrost masy ciała może być też spowodowany innymi czynnikami, więc warto się upewnić, że organizm pracuje prawidłowo.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy ze wszystkich zaburzeń tego gruczołu jest najsilniej związana z przyrostem masy ciała. W rzeczywistości wzrost wagi jest jednym z najczęstszych objawów niedoczynności gruczołu tarczowego, który składania wiele osób do diagnostyki w tym kierunku. Osłabiona czynność tarczycy skutkuje obniżeniem hormonów w organizmie. Zarządzają one nie tylko przemianą materii, ale też regulują gospodarkę węglowodanową oraz wodno-elektrolitową. Może mieć to konsekwencje w postaci zatrzymania wody przez organizm i powstawania obrzęków, czego efektem okaże się wyższa cyfra na wadze. Dodatkowo niedoczynności tarczycy towarzyszą takie objawy, jak spadek energii, osłabienie czy ospałość, a to powoduje mniejszą chęć na aktywność fizyczną, która mogłaby przyspieszyć pracę metabolizmu i pomóc w poprawie samopoczucia oraz masy ciała.

Czy chora tarczyca zawsze oznacza wzrost masy ciała?

Wzrost wagi w przebiegu niedoczynności tarczycy zazwyczaj nie jest drastyczny. Choć wszystko zależy od stanu Twojego układu hormonalnego, nie zawsze chora tarczyca oznacza przyrost masy ciała. Bardzo wiele zależy przede wszystkim od odpowiedniego leczenia, a także od stylu życia, który prowadzisz.

Pierwszym krokiem w przypadku wdrażania leczenia zaburzeń tarczycy jest stabilizacja hormonalna pod okiem doświadczonego endokrynologa. Zazwyczaj polega to na dopasowaniu odpowiedniej dawki syntetycznych hormonów (lewotyroksyny), których tarczyca nie jest w stanie wytwarzać w ilości koniecznej dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Właściwie leczona niedoczynność tarczycy jest w stanie unormować przemianę materii, co w konsekwencji unormuje również masę ciała.

Kolejnym, równie istotnym krokiem jest trzymanie się zasad zbilansowanej diety. Często w wyniku spowolnienia metabolizmu należy nieco zmniejszyć kaloryczność jadłospisu. Nie rób jednak tego drastycznie, ponieważ stosowanie restrykcyjnych diet czy głodówek może pogorszyć stan tarczycy! Najlepiej udać się na konsultację dietetyczną, by otrzymać spersonalizowane wskazówki i zalecenia, które wesprą Twoją tarczycę. Zmniejszenie kaloryczności powinno być odpowiednio wyliczone względem wagi, wzrostu, wieku oraz poziomu aktywności fizycznej.

Co jeść, by pomóc tarczycy i ustabilizować wagę

Choć nie ma jednej skutecznej diety dla wszystkich, istnieją ogóle zalecenia, które warto wdrożyć, by pomóc swojej tarczycy. Jeżeli jednak cierpisz dodatkowo na inne jednostki chorobowe, jak na przykład insulinooporność, zespół policystycznych jajników czy alergie pokarmowe, pomyśl o indywidualnie dopasowanym jadłospisie z pomocą dietetyka. Taka dieta będzie dopasowana pod Ciebie, uwzględniając stan Twojego organizmu oraz Twoje potrzeby.

To, co zawsze będzie z korzyścią dla zdrowia, w tym pracy tarczycy, to dieta oparta na zdrowych, naturalnych i świeżych produktach. W codziennym menu uwzględniaj warzywa, owoce, ryby, jaja, dobrej jakości mięso oraz węglowodany o niskim indeksie glikemicznym. Spożywaj produkty bogate w błonnik pokarmowy, który reguluje pracę jelit i wspomaga proces odchudzania.

Unikaj za to przetworzonej żywności, cukru, nadmiaru pszenicy i mleka krowiego. Sprawdź, czy przez wcześniejsze nawyki żywieniowe nie występują u Ciebie niedobory składników odżywczych, które należałoby uzupełnić. Bardzo ważna dla funkcji tarczycy jest podaż witaminy D, B12, żelaza, cynku, selenu oraz kwasów tłuszczowych omega-3. Dla normalizacji wagi równie istotne jest nawodnienie. Dbaj, by codziennie dostarczać do organizmu około 2 litrów wody. Dodatkowo dla wsparcia tarczycy niezwykle istotna jest redukcja stresu, a także odpowiednia ilość snu i relaksu. Tarczyca to bardzo wrażliwy gruczoł na wszelkie zmiany, które wywołują w nas niepokój i uczucie stresu. Dlatego tak ważne jest, by zachować spokój, a w przypadku problemów z redukcją masy ciała zasięgnąć pomocy specjalisty.

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Źródła:

1. Pearce, Elizabeth N. Thyroid hormone and obesity. Current Opinion in Endocrinology & Diabetes and Obesity. October 2012; 19(5): 408-413.
2. Reinehr T., Isa A., de Sousa G., Dieffenbach R., Andler W. Thyroid Hormones and Their Relation to Weight Status. Hormone Research in Paediatrics. 2008; 70(1).
3. Gang Liu, et.al. Thyroid Hormones and Changes in Body Weight and Metabolic Parameters in Response to Weight-Loss Diets: The POUNDS LOST Trial. Int J Obes (Lond). 2017 Jun; 41(6): 878–886.
4. Shon HS, Jung ED, Kim SH, Lee JH. Free T4 is negatively correlated with body mass index in euthyroid women. Korean J Intern Med. 2008; 23(2): 53–7.
5. Bray G., Fisher D., Chopra I. Relation of thyroid hormones to body-weight. The Lancet. June 1976; 307(7971): 1206-1208.
6. Ihnatowicz P., Drywień M., Wątor P., Wojsiat J.; The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto’s thyroiditis. Ann Agric Environ Med. 2020;27(2):184–193.

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.