Czym jest tarczyca i jak działa? - Blog o Hashimoto i niedoczynności tarczycy - Thyroset

Czym jest tarczyca i jak działa?

Euthyrox - substytucyjna terapia w niedoczynności tarczycy
Euthyrox, najważniejsze informacje o substytucyjnej terapii w niedoczynności tarczycy syntetycznym hormonem tarczycy
21 maja 2021
Brainfrog a tarczyca
Brainfog – na czym polega?
11 czerwca 2021


Często się słyszy „mam tarczycę”, „choruję na tarczycę”, ale są to błędne określenia, bo czymże właściwie jest tarczyca?

Tarczyca jest to jeden z największych gruczołów dokrewnych w naszym ciele. Położona jest w przednio-bocznej części szyi w okolicy krtani, złożona z dwóch płatów połączonych tzw. węziną. Swoim kształtem łudząco przypomina motyla, dlatego jest tak często przedstawiana w takiej formie.

Jest bardzo gęsto unaczyniona, a jej masa wynosi od 25 do 60g w stanie eutyreozy (prawidłowy stan funkcji tarczycy).

Gruczoł ten pełni parę bardzo istotnych funkcji: jest magazynem hormonów, ale przede wszystkim je wytwarza.

 

 

Jakie hormony wytwarza tarczyca?

 

Tarczyca wydziela trzy hormony do krwi trójjodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) oraz kalcytoninę.

Trójjodotyronina może być wytwarzana w innych tkankach – w wątrobie, nerkach oraz w jelitach w wyniku konwersji tyroksyny. Trzeba pamiętać, że do procesu konwersji potrzebne są sprawne wyżej wymienione narządy oraz odpowiednie ilości selenu, cynku, żelaza i miedzi. Natomiast tyroksyna jest produkowana jedynie przez tarczycę.

Z kolei obecność „komórek C” wytwarzających kalcytoninę stwierdza się też w wielu narządach, głównie w ośrodkowym układzie nerwowym, płucach, jelitach, wątrobie i m.in. przysadce. Wytwarzanie tego hormonu regulowane jest przez stężenie wapnia we krwi (przysadka mózgowa nie ma na to wpływu, jak to jest w przypadku tyroksyny i trójjodotyroniny).

 

Na co wpływają  hormony wydzielane przez tarczycę?

 

Hormony produkowane przez tarczycę oddziałują na każdą komórkę naszego organizmu, ponieważ hormony działają na:

– rozwój płodu podczas ciąży,

– wzrost człowieka,

– układ immunologiczny,

– układ oddechowy,

– układ pokarmowy,

– ośrodkowy układ nerwowy,

– czynność układu krążenia,

– czynność szkieletu,

– gospodarkę wodno-mineralną oraz

– czynności rozrodcze, a także libido.

Kalcytonina odpowiedzialna jest za funkcjonowanie gospodarki wapniowo-fosforanowej.

Dlatego objawy chorób tarczycy są tak rozległe i różne. Od złego samopoczucia, braku koncentracji po problemy z zajściem lub donoszeniem ciąży.

 

Ciekawostka 1

Czy wiesz, że TSH (tyreotropina) nie jest hormonem tarczycy?

 

Jest to hormon produkowany przez przysadkę. Jednakże podstawowe funkcje TSH to regulacja pracy gruczołu tarczowego. TSH stymuluje tarczycę do produkcji hormonów, które z kolei hamują wydzielanie TSH. Owa pętla to tak zwany mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego, dzięki któremu hormony są na właściwym poziomie i w odpowiedniej równowadze. Dlatego gdy chcemy zbadać jak nasza tarczyca funkcjonuje bierzemy też pod uwagę TSH.

 

Choroby tarczycy:

Najczęstszy podział to: niedoczynność tarczycy i nadczynność tarczycy.

Do chorób autoimmunologicznych tarczycy zalicza się chorobę Hashimoto oraz chorobę Gravesa-Basedowa. Choroba Hashimoto jest zwykle związana z niedoczynnością tarczycy (aż 90% niedoczynności jest związana z autoagresją), natomiast choroba Graves-Basedowa z nadczynnością. Występują także choroby nowotworowe gruczołu tarczowego.

 

 

Ciekawostka 2

Czy wiesz, że wśród przyczyn niskorosłości poza niedoborem hormonu wzrostu wymienia się m.in. niedoczynność tarczycy?

 

Wiele hormonów wpływa na proces wzrastania, a zachwianie ich równowagi może skutkować niedoborem lub nadmiarem wzrostu. Często niedobór hormonu wzrostu (GH) , niedoczynność tarczycy pierwotna jak i wtórna, czy też nadmiar kortyzolu (np. w zespole lub chorobie Cushinga) wpływają niekorzystnie na wzrost organizmu.

Jeśli wystąpiło zahamowanie tempa wzrastania dziecka, bądź wzrost jest poniżej dolnej normy to lekarz najprawdopodobniej zleci wykonanie badań laboratoryjnych i skieruje dziecko do Poradni Endokrynologicznej celem wykonania badań hormonalnych we krwi (m.in. insulinopodobny czynnik wzrostu 1 (IGF-1), TSH i fT4).

 

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Źródła:

Szczeklik A., Interna Szczeklika 2016.

Otto-Buczkowska E. Podstawy endokrynologii. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 2000.

Konturek S. J. – Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studen­tów medycyny. Wydanie III 2019.

Traczyk W., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo PZWL, 2001.

 

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.

 

 

mgr Jagoda Szulc
mgr Jagoda Szulc
mgr Jagoda Szulc, specjalista Elite Polska, dietetyk kliniczny, którego celem jest wprowadzanie dietoterapii i zmian stylu życia, a nie tylko przechodzenie na dietę. Specjalista w dziedzinie chorób gastroenterologicznych oraz chorób autoimmunologicznych