Interakcje suplementów diety z innymi lekami - Blog o Hashimoto i niedoczynności tarczycy - Thyroset

Interakcje suplementów diety z innymi lekami

cukrzyca a hashimoto
Cukrzyca w przebiegu Hashimoto
10 lutego 2020
Zwiększenie odporności przy hashimoto
Jak zwiększyć odporność przy chorobach tarczycy
16 kwietnia 2020


Pomimo tego, że suplementy diety są według polskiego prawa żywnością a zawarte w nich substancje aktywne i ich dawki uważane są powszechnie za bezpieczne, w niektórych przypadkach możliwe jest wystąpienie interakcji z innymi zażywanymi lekami lub suplementami diety. Dlatego przed zażyciem kolejnego preparatu zawsze warto sprawdzić, czy nie występują wzajemne oddziaływania.

 

Rynek suplementacyjny jest bardzo szybko rozwijającą się branżą, wskutek wzrostu popularności, obserwuje się coraz częstsze stosowanie preparatów witaminowo-mineralnych (zawierających witaminy lub pierwiastki), a także składników roślinnych (wyciągi z ziół).

Suplementy diety stały się̨ elementem stylu życia, który kojarzy się z prawidłowym żywieniem, zdrowiem, niekiedy rekompensującym brak aktywności fizycznej, niedoborowej diety, bądź chronicznego stresu.

Podstawową funkcją suplementów diety jest uzupełnienie, a więc suplementacja normalnej diety. Wskazuje to na zasadniczą cechę odróżniającą suplementy od leków. Lekiem, a więc produktem leczniczym, jest substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne. Tak więc zgodnie z przytoczonymi definicjami lek jest przeznaczony do zapobiegania lub leczenia stanów chorobowych, a suplement diety do uzupełniania diety. W praktyce jednak uzupełnianie diety jest często niezbędne w stanach chorobowych, przy większym zapotrzebowaniu organizmu.

 

Interakcje suplementów z lekami

Badania kliniczne pokazują, że stosowanie suplementów często powoduje występowanie różnego rodzaju interakcji z lekami. Opakowania suplementów diety nie zawierają informacji o działaniach niepożądanych, przeciwwskazaniach, a tym bardziej interakcjach, jakie mogą wystąpić podczas stosowania danego specyficznego środka spożywczego z lekami przepisywanymi na receptę lub dostępnymi bez recepty. Nieprawidłowy proces leczenia, zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych – to możliwe konsekwencje równoległego stosowania suplementów diety. Zwykle brakuje w takich przypadkach odpowiedniej konsultacji z lekarzem. W wielu sytuacjach pacjent nie podaje informacji dotyczących przyjmowania jakichkolwiek suplementów diety, uważając je za nieistotne lub nie zapoznaje się z ulotką leku !

Niektóre składniki suplementów, mogą zmieniać działanie zażywanych leków lub powodować uboczne objawy kliniczne!

 

Przykładowe interakcje suplementów i leków

 

Żelazo

Suplementy zawierające żelazo, zażywane w porannych godzinach, mogą mieć negatywny wpływ na brany w niewielkim odstępie czasowym hormon tarczycy (tyroksyna, Euthyrox/Letrox/Novothyral) i zakłócić jego wchłanianie. Tyroksyna ma zdolność tworzenia stabilnych kompleksów z żelazem. W związku z tym może wpływać to na obniżenie absorbcji doustnego hormonu lewotyroksyny. Zaleca się od 2-4 h odstępu między produktami i suplementami zawierającymi pierwiastek żelaza.

 

Dodatkowo pierwiastki takie jak żelazo, magnez i cynk mogą wiązać się np. z warfaryną, czy acenokumarolem, powodując ich obniżoną absorbcję.

 

Żelazo również obniża absorbcję lewodopy (choroba Parkinsona), czy sulfasalazyny (choroba Leśniowskiego-Crohna).

 

Witamina K

 

Należy być ostrożnym przy lekach przeciwzakrzepowych (np. warfaryna), przed operacjami, zażywając acenokumarol. Również w tych przypadkach powinno się kontrolować w diecie ilość mikroelementu. Witamina K występuje w brokułach, szpinaku, sałacie czy natto.

 

Witamina C

 

Leki antykoncepcyjne powodują obniżenie poziomu witaminy C, gdyż wpływają na metabolizm kwasu askorbinowego. Do tego witamina C w dawkach powyżej 1g może podnieść estrogen we krwi.

Dzięki niej zwiększa się absorbcja żelaza!

 

Wit E

 

Wit E, zmniejszająca „lepkość” krwi, może nasilić działanie leków hamujących krzepnięcie krwi.

 

Potas

 

Suplementacja dodatkowa pierwiastku takiego jak potas, u osób z nadciśnieniem tętniczym , przyjmujących leki z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (np. kaptopryl), może doprowadzić do wzrostu stężenia jonów potasowych we krwi, powodując zaburzenie rytmu serca, a nawet zatrzymanie jego pracy.

 

Wapń a leki

 

Jony wapnia zawarte w preparatach suplementacyjnych mogą wchodzić w interakcje z niektórymi antybiotykami (np. tetracyklinami) i tworzyć nierozpuszczalne sole, co zmniejsza ich wchłanianie i uniemożliwienie ich działania leczniczego.

 

W interakcje z wapniem mogą też wchodzić leki moczopędne (diuretyki). Diuretyki tiazydowe, takie jak hydrochlorotiazyd, mogą powodować wzrost poziomu wapnia we krwi. Natomast diuretyki pętlowe, tj furosemid, mogą powodować obniżenie tego pierwiastka we krwi.

 

W przypadku zażywania suplementów wapnia z blokerami kanału wapniowego, stosowanymi w leczeniu nadciśnienie, powinno się regularnia kontrolować ciśnienie krwi. Wapń może wpływać na zmniejszenie skuteczności leku obniżającego ciśnienie. W zależności od przyczyny, z jakiej zostały przepisane leki, suplement wapnia może mieć zarówno niepożądane jak i pozytywne działania. W niektórych przypadkach przepisuje się małe dawki wapnia (25 mg dziennie) np. u pacjentów z dusznicą bolesną lub z zaburzeniami pracy serca, u których nie stwierdza się nadciśnienia.

 

Przyjmowanie niektórych leków przy osteoporozie i hiperkalcemii nowotworowej wraz z suplementami zawierającymi sole wapnia, może spowodować brak działania terapeutycznego.

 

 

Witaminy z grupy B

 

Leki z grupy barbiturany (np. fenobarbital, leki na padaczkę), powodują zmniejszenie stężenia witamin B6 i B12 we krwi oraz wzrost stężenia homocysteiny – czynnik ryzyka dla chorób układu krążenia. Wiele badań pokazuje wzrost homocysteiny wśród osób chorujących na padaczkę, co może być spowodowane niedoborem witamin, a dodatkowa suplementacja- może dopomóc w leczeniu. Tak samo, przy fenytoinie, innym leku padaczkowym i przeciwarytmicznym- obserwuje się obniżenie poziomu kwasu foliowego. Interakcja działa tu w dwie strony- bo suplementacja kwasu foliowego (1mg dziennie) może prowadzić do obniżenia stężenia fenytoiny we krwi u pacjenta. Ważna zatem jest tu kontrola poziomu kwasu foliowego we krwi.

 

Również popularnie stosowany przy cukrzycy typu 2 i insulino-oporności lek metformina, zubaża organizm z wit B12.

 

Witamina B6 może zmniejszyć działanie leków stosowanych przy chorobie Parkinsona, takich jak lewodopa. To samo się tyczy popularnego suplementu, którego nadużycie widzę obecnie wśród podopiecznych – sportowców, kulturystów i amatorów sportu. Przy równoległym niedoborze tej witaminy, należy stosować bardzo małą dawkę (ok 5mg); większe dawki mogą spowodować zaburzenie metabolizmu do dopaminy. Wyjątek stanowi lek Sinemet (karbidopa). Magnez natomiast wzmaga działanie leku, co zwiększa ryzyko działań ubocznych!

 

Ciekawostka:

Osoby z niedoborami wit B12 powinny uważać przy suplementacji kwasu foliowego, która może maskować niedobory wit B12.

 

 

Często spotykane  „błędy” w stosowaniu suplementacji:

 

  • miłorząb japoński wraz z ibuprofenem i innymi lekami NLPZ – nasila działanie drażniące błony śluzowe żołądka, może być przyczyną krwawienia z przewodu pokarmowego
  • miłorząb + leki przeciwzakrzepowe – hamuje płytkowy czynnik krzepnięcia, może dojść do nagłego krwawienia
  • leki przeciwdepresyjne i miłorząb japoński – wzmocnione działanie leku, ale też większa szansa skutków ubocznych!
  • żeń szeń + leki przeciwdepresyjne (inhibitory monoaminiiksydazy)  – może nasilić działanie leku, powodować bóle głowy, pobudzenie
  • żeń szeń + insulina – może wzmacniać działanie leku! Może spowodować hipoglikemię
  • kofeina + żeń szeń – pobudzenie, pocenie się, nieregularne bicie serca
  • czosnek (Allium sativum) + Paracetamol- wzrost ryzyka uszkodzenia wątroby
  • dziurawiec + leki antykoncepcyjne, progesteron – modyfikacja aktywności enzymów wątrobowych rodziny CYP P-450, zmniejszenie działania leku
  • porost virginijski (Lycopus virginius) + lewotyroksyna – hamuje obwodową dejonizację tyroksyny

 

Bardzo jest ważne, by lekarz dokładnie informował Was jak powinien być zażywany lek w stosunku do posiłków. Nie zaczynamy brać leków bez konsultacji. Pamiętajcie, by informować lekarza o każdym przyjmowanym suplemencie. Jeśli macie jakieś wątpliwości, czytajcie ulotki, dopytujcie, nawet farmaceutę w aptece,  to Wasze zdrowie, bądźmy zawsze czujni :).

 

To co jeszcze należy pamiętać, kiedy przyjmujemy leki:

 

Popijajcie leki wodą. Niekoniecznie gorącą- wysoka temperatura może mieć wpływ na działanie leku.

– Herbata, kawa, mleko, mogą zmniejszać wchłanianie leku.

Sok grejpfrutowy może zaburzać metabolizm leku w organizmie.

– Zapytaj lekarza, kiedy spożywać lek, bo posiłek może zmienić jego skuteczność.

Nie spożywaj alkoholu z lekiem.

– Uważaj na suplementy diety podczas spożywania leku.

 

Osoby, które mają problemy z tarczycą, powinny wiedzieć, że:

 

– przed badaniami kontrolnymi (około 3 dni), nie powinny spożywać suplementu biotyny. Wiąże się to z interakcją tej witaminy z streptawidyną, używaną w testach immunoenzymatycznych, co może zmieniać wyniki badań. Warto więc pamiętać, że osoby, które w krótkim czasie przed oznaczeniami hormonalnymi stosowały preparaty bogate w biotynę, mogą mieć zaniżone wartości TSH oraz nieco zawyżone wartości hormonów obwodowych, takich jak FT4 i FT3. Może przykładowo wskazać też nieprawidłowo nadczynność tarczycy.

 

– pomiędzy przyjęciem hormonów tarczycy, a innymi lekami powinna być zachowana odpowiednio długa przerwa. Bezwzględne minimum potrzebne do skutecznego wchłaniania hormonów tarczycy to, przynajmniej 30 minut. Jednakże w przypadku niektórych preparatów, takich jak np. preparaty żelaza, środki alkalizujące kwaśne środowisko żołądka czy bisfosfoniany, najbardziej rozsądne z punktu widzenia biodostępności leków jest zachowanie co najmniej 3-godzinnej przerwy (niektóre towarzystwa endokrynologiczne na zachodzie Europy sugerują nawet, by przerwa ta nie była krótsza niż 4 godziny). Podobnie spożywana zwykle w godzinach rannych kawa z mlekiem wypita w zbyt krótkim czasie po przyjęciu tabletki może również istotnie pogarszać wchłanianie hormonów tarczycy.

 

tyroksyna najlepiej wchłania się w środowisku kwaśnym żołądka, więc leki alkalizujące treści żołądkowe, np. IPP ,  wpływają negatywnie na sam proces rozpuszczania tabletki.

 

– leki stosowane w terapii niektórych rodzajów nowotworów, np. interleukina 2, mogą zaburzać pracę tarczycy, prowadząc do pojawienia się przeciwciał przeciwtarczycowych nawet u 60% pacjentów leczonych z powodu nowotworów. Podobnie inne silnie działające leki, takie jak inhibitory kinazy tyrozynowej (TKI) wiążą się z istotnie wyższym ryzykiem rozwoju niedoczynności tarczycy, a zjawisko to może dotyczyć nawet do 71% leczonych nimi pacjentów.

 

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

 

 

 

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.

 

 

mgr Karolina Kocięda
mgr Karolina Kocięda
dietetyk kliniczny, specjalista w dziedzinie chorób autoimmunologicznych oraz psychodietetyki. Autorka bloga www.karolinakocieda.pl oraz licznych artykułów dla portali sportowych oraz czasopism specjalistycznych o zdrowym odżywianiu