Wpływ alkoholu na układ hormonalny

Alkohol to niestety powszechny napój w dzisiejszych czasach. Często podczas wizyt lekarskich z ust pacjentów pada pytanie: “A co z alkoholem? Mogę?”. Trunek ten dla wielu osób jest nieodłącznym elementem spotkań towarzyskich, rodzinnych uroczystości, a także sposobem na wieczorne ,rozluźnienie i odstresowanie się’. Picie alkoholu nie pozostaje bez wpływu na kondycję organizmu. Jak spożywanie alkoholu może wpływać na nasz układ hormonalny? Czy jest się czego obawiać? W tym artykule dowiesz się jaki wpływ niesie za sobą alkohol na różnego rodzaju hormony w naszym organizmie.

Alkohol a hormony płciowe

W badaniach wykazano, że nadmierne spożywanie alkoholu może prowadzić do zaburzeń w wydzielaniu hormonów płciowych u mężczyzn oraz kobiet.

Spożywanie alkoholu bowiem zwiększa poziom estrogenu. Dzieje się tak poprzez zwiększenie konwersji testosteronu do estrogenu oraz spowolnienie jego rozpadu w wątrobie.

Nadmiar estrogenów w organizmie może przyczynić się u kobiet do zwiększenia prawdopodobieństwa wystąpienia raka piersi, a także powoduje zaburzenia w cyklu miesiączkowym. Zauważa się również zwiększone stężenie hormonu – prolaktyny.

U mężczyzn natomiast kosztem zwiększenia poziomu estrogenów zmniejsza się poziom testosteronu, co negatywnie wpływa na płodność (m.in zmniejszone wytwarzanie plemników) i ogólne samopoczucie w ciągu dnia.

Alkohol a poziomu hormonu stresu (kortyzolu)

Alkohol powoduje zwiększone uwalnianie kortyzolu w organizmie. Długotrwały wysoki poziom kortyzolu może powodować trudności z zasypianiem, jak i bezsenność. Zwiększa ryzyko nadciśnienia, a także cukrzycy. Długotrwałe podwyższenie kortyzolu może także osłabić układ odpornościowy, co zwiększa ryzyko infekcji. Występować mogą także zaburzenia nastroju oraz skłonności do depresji.

Alkohol a Układ RAA (renina-angiotensyna-aldosteron)

Nadmierne spożywanie alkoholu zwiększa również aktywność układu renina-angiotensyna-aldosteron. Układ ten jest odpowiedzialny przede wszystkim za fizjologiczną regulację gospodarki wodno-elektrolitowej oraz ciśnienia tętniczego krwi. Prowadzi to do wystąpienia nadciśnienia krwi oraz zaburzenia w gospodarce wodno-elektrolitowej, co skutkuje nieprawidłowymi stężeniami wody i elektrolitów w naszym organizmie odpowiedzialnych za prawidłowe jego funkcjonowanie. W takiej sytuacji mogą wystąpić następujące objawy: zmęczenie, bóle głowy, osłabienie koncentracji, gorsza pamięć, zaburzenia rytmu serca.

Alkohol a hormony trzustki

Alkohol jest odpowiedzialny za uszkodzenia trzustki – zwłaszcza jej komórek β. Alkohol posiadając wysoki indeks glikemiczny indukuje wyrzut insuliny z trzustki. Nagły zwiększony poziom insuliny wywołuje hipoglikemię, co sprawia, że czujemy się zmęczeni, rozdrażnieni, nabieramy ochoty na zjedzenie pokarmów zasobnych w węglowodany proste. Długotrwałe wysokie stężenie insuliny w organizmie, wpływa również na inne narządy m.in. funkcje nerek, serca i naczyń krwionośnych jak również na metabolizm tłuszczów. Zaburzony metabolizm tłuszczów przyczynia się z kolei do późniejszego wystąpienia nadwagi i otyłości.

Długotrwałe spożywanie dużych dawek alkoholu może przyczynić się nawet do powstania OZT (Ostrego Zapalenia Trzustki), czy PZT (Przewlekłego Zapalenia Trzustki).

Alkohol a Wątroba

Jak wiadomo to głównie na barkach wątroby spoczywa detoksykacja organizmu, a co za tym idzie “trucizna” alkoholowa ląduje właśnie tam. Powoduje to uszkodzenie komórek wątroby. Naruszeniu ulega funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-tarczyca. Wątroba odgrywa istotną rolę w metabolizmie hormonów tarczycy, a także w konwersji tyroksyny (T4) do trójjodotyroniny (T3), która to jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. W przypadku uszkodzenia wątroba nie jest w stanie prawidłowo spełniać swoich licznych  funkcji, co z kolei ma wpływ na wiele narządów.

Uszkodzenie wątroby powoduje również wyższe stężenia FSH i LH, co również niesie za sobą negatywne skutki w kontekście płodności.

Alkohol a żołądek

Alkohol silnie pobudza wydzielanie soku żołądkowego. Za pobudzenie wydzielania soku żołądkowego odpowiada hormon – gastryna. Nadmierne wydzielanie tego hormonu w przewodzie pokarmowym skutkuje stałą nadkwaśnością soku żołądkowego, co w konsekwencji jest przyczyną uszkodzenia błony śluzowej żołądka i tworzenia się wrzodów.

Alkohol a dopamina (hormon szczęścia)

Umiarkowane spożycie alkoholu może zwiększyć wydzielanie dopaminy w organizmie. Dopamina jest neuroprzekaźnikiem odpowiadającym m.in za poczucie szczęścia i przyjemności. Jednak przy nadmiernym spożyciu alkoholu mózg przystosowuje się i sukcesywnie zmniejsza jej wydzielanie. Alkohol powoduje wysoki wyrzut dopaminy, jednak jest to sytuacja chwilowa. Z biegiem czasu alkohol może spowodować gwałtowny spadek poziomu dopaminy, co powoduje, poczucie głębokiego smutku, a nawet depresji. Niesie to za sobą chęć spożycia większej ilości alkoholu, co ma podwaliny w późniejszym uzależnieniu.

Podsumowanie

Najnowsze badania nie pozostawiają wątpliwości – alkohol ma negatywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Ważne jest zatem, aby spożywać go z umiarem lub podjąć decyzję o abstynencji. Dzięki temu unikniemy wielu problemów, które indukuje nadmiar alkoholu we krwi.

Wpływ alkoholu na hormony – podsumowanie:

• podwyższenie poziomu kortyzolu
• podwyższenie poziomu estrogenów, prolaktyny, FH i LH
• zmniejszenie poziomu testosteronu
• zwiększenie poziomu gastryny
• zwiększenie poziomu insuliny
• zaburzenie konwersji hormonów tarczycy T4 do T3
• zwiększenie aktywności układu Renina-Angiotensyna-Aldosteron
• chwilowe zwiększenie ilości dopaminy (hormonu szczęścia)

Bibliografia:

1. Ochwanowska E., Witek B., Kumański K., Alkohol a hormony, Wydawnictwo Kosmos, Tom 61, (2012), Numer 1 (294), 67–76
2. Dembele K., Nguyen K. H., Hernandez T. A., Nyomba B. l., 2008.Effects of ethanol on pancreatic beta-cell death: interaction with glucose and fatty acids. Biol. Toxicol. 25, 141–152.
3. , Kisakol G., Kaya A., 2003. Low serum total thyroxine and free triiodothyronine in patients with hepatic encephalopathy due to non–alcoholic cirrhosis. Swiss. Med. Wkly. 133, 210–213.
4. Leyton M., Alcoholism Could Be Linked to a Hyper-Active Brain Dopamine System, 1-Aug-2013 3:30 PM EDT, McGill University

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.