Najczęściej popełniane błędy przy przyjmowaniu leków na tarczycę

Na rynku dostępnych mamy kilka propozycji leków, które mają za zadanie wspierać tarczycę w momencie problemów z jej prawidłowym funkcjonowaniem. Do takich leków zaliczyć możemy leki stosowane w niedoczynności tarczycy, które zawierają w sobie hormony tarczycy, oraz te przy nadczynności tarczycy czyli tzw. tyreostatyki – preparaty hamujące wytwarzanie hormonów tarczycowych. Często nie zdając sobie z tego sprawy popełniamy błędy, które spowodują, że przyjmowany lek nie wchłania się tak jak powinien. Jakie to błędy i w jaki sposób możemy ich uniknąć? Tego dowiesz się w tym artykule.

Hormony tarczycy a kawa

Badania jednoznacznie wykazują, że kofeina (główny składnik kawy) zaburza wchłanianie lewotyroksyny tj. hormonu tarczycy, co powoduje, że nie dostarczamy do organizmu odpowiedniej jego ilości. Ważne jest zatem, aby pamiętać by pierwszą kawę wypijać minimum z godzinnym odstępem od przyjęcia hormonu.

Nie zaleca się popijania leku kawą (zwłaszcza z dodatkiem mleka). Kawa nie jest natomiast sama w sobie przeszkodą u osób zmagających się z chorobami tarczycy i nie trzeba jej całkowicie eliminować, ze swojej codziennej diety.

Interakcje z żywnością

Wchłanianie substancji aktywnej z leku (lewotyroksyny) zachodzi w niewielkim stopniu w żołądku, jednak przede wszystkim obejmuje w 20% dwunastnicę, 45% jelito czcze i 35% jelito kręte. Proces wchłaniania rozpoczyna się około 60-90 minut od przyjęcia leku. W porze przyjmowania leku warto zatem unikać pokarmów, które zmniejszają jego wchłanianie.

Do takich produktów należą między innymi:

• produkty bogate w błonnik – Błonnik pokarmowy może wpływać niekorzystnie na biodostępność hormonu tarczycy. Może zmniejszać jego stężenie nawet o 51%. Do produktów bogatych w błonnik należą: kasza gryczana, kasza jęczmienna, ryż brązowy, pieczywo żytnie, mieszane z dodatkiem ziaren oraz pieczywo pszenne z mąki graham, płatki zbożowe pszenne i żytnie, otręby czy surowe warzywa i owoce. Najbezpieczniej przy przyjmowaniu leku na tarczycę utrzymać około 4 godzinny odstęp między posiłkiem bogatym w takie produkty, a przyjmowanym lekiem. Nie oznacza to jednak kompletnej eliminacji błonnika z diety.
• Soja i produkty sojowe – Soja, również negatywnie wpływa na prawidłowe wchłanianie lewotyroksyny. Na uwagę zasługują produkty tj. mleko sojowe, jogurty sojowe, mąka sojowa, tofu, parówki sojowe, kotlety sojowe oraz inne produkty na jej bazie. Odstęp od pierwszego posiłku z soją powinien wynosić min. 4 godziny.
• nabiał – zawarty w nabiale i produktach mlecznych wapń potrafi obniżyć wchłanianie leku o 20-25%. Minimalny odstęp między lekiem a preparatami wapnia powinien wynosić 2 godziny. Warto też pamiętać, że częste połączenie kawy z dodatkiem mleka dodatkowo spowoduje pogorszenie wchłaniania przyjętego leku. Inne produkty bogate w wapń to m.in.: ryby, fasola, soja, szpinak, kapusta włoska, niektóre warzywa, płatki owsiane, zarodki pszenne, orzechy i nasiona.
• produkty bogate w żelazo – Jeśli przyjmowane są preparaty żelaza, lub spożywa się produkty w nie bogate warto, zachować co najmniej 2-3 godzinny odstęp między lewotyroksyną a żelazem. Produkty bogate w żelazo to m.in: soja, biała fasola, ziemniaki, buraki, papryka, szpinak, brokuły, natka pietruszki, czy kapusta, morele, suszone śliwki, jagody, jabłka, wątróbka, produkty mięsne.

Mówi się o tym, że maksymalne stężenie we krwi lewotyroksyny występuje po 3 godzinach od jej spożycia. Badania naukowe zalecają odstęp około 4 godzin od wzięcia leku do spożycia produktów,  które zaburzają prawidłowe jego wchłanianie.

W praktyce jest to nieraz ciężkie do zastosowania, zatem jeśli w posiłku znajdzie się ograniczona ilość produktów utrudniających wchłanianie leków to można zachować godzinny odstęp przy jednoczesnym regularnym monitorowaniu parametrów tarczycy.

Choroby w obrębie układu pokarmowego

Choroby w obrębie układu pokarmowego same w sobie wpływają na utrudnienie prawidłowego wchłaniania leku. Do takich chorób należą: zakażenie Helicobacter pylori, stany zapalne błony śluzowej żołądka, choroby żołądka i dwunastnicy, choroba refluksowa, nietolerancja laktozy, celiakia, nieswoiste choroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, Wrzodziejące zapalenie jelita grubego), zespół jelita krótkiego czy zabiegi bariatryczne.

Jeśli występuje u nas jakakolwiek jednostka chorobowa warto skonsultować to z lekarzem prowadzącym w celu doboru odpowiedniej dawki przyjmowanego leku.

Inne przyjmowane leki i suplementy

Leki i suplementy, które mają działanie utrudniające wchłanianie i wykorzystanie przyjmowanych hormonów to między innymi: metformina, tabletki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza, blokery pompy protonowej (stosowane m.in. w refluksie i wrzodach), fibraty i lowastatyna (leki stosowane w celu obniżenia stężenia cholesterolu we krwi), węgiel aktywny i niektóre leki przeciwpadaczkowe.

Każdy przyjmowany dodatkowo lek należy skonsultować i zgłosić lekarzowi prowadzącemu.

Podsumowanie

Jak widać prawidłowe wchłanianie przyjmowanych hormonów tarczycy zależy od wielu czynników. Warto pamiętać, aby swoje wątpliwości skonsultować z lekarzem prowadzącym czy dietetykiem. Ważne jest pilnowanie prawidłowego odstępu od pewnych produktów w celu jak najlepszego wchłaniania do organizmu hormonu lewotyroksyny.

Podsumowanie najważniejszych informacji

• Produkty bogate w błonnik, żelazo oraz wapń powinny być przyjmowane w odstępie czasowym co najmniej godzinnym od przyjmowanego leku.
• Nie należy popijać leku kawą ani mlekiem.
• Warto zwrócić uwagę na dodatkowe leki jakie przyjmujemy, czy nie będą miały one negatywnego wpływu na wchłanianie hormonu.
• Choroby w obrębie układu pokarmowego również mogą mieć wpływ na prawidłowy wynik leczenia.
• Wszystkie wątpliwości należy uzgodnić ze swoim lekarzem prowadzącym oraz dietetykiem.

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Bibliografia:

• Magdalena Olejniczak-Rabinek: Czynniki wpływające na dostępność biologiczną lewotyroksyny; FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2016
• Benvenga, S., et al. Altered Intestinal Absorption of L-Thyroxine Caused by Coffee. 2008; 18(3):293-301.
• Sobotta, Ł., Suliburska, J. M., & Mielcarek, J.: Interakcje lek–żywność. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2011, 7, 95-103.
• Singh N., Shawna L. Weisler S.L., Hershman J.M.: The Acute Effect of Calcium Carbonate on the Intestinal Absorption of Levothyroxine. Thyroid 2001; 11(10): 967-971
• Skelin, M., Lucijanić, T., Amidžić Klarić, D., Rešić, A., Bakula, M., Liberati-Čizmek, A.-M.,Rahelić, D. (2017). Factors Affecting Gastrointestinal Absorption of Levothyroxine: A Review. Clinical Therapeutics,2017, 39(2), 378–403.

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.