Jak żyć z Hashimoto?

Zapalenie tarczycy Hashimoto to coraz częściej diagnozowana choroba XXI wieku. Hashimoto jest także najczęściej występującą chorobą autoimmunizacyjną. Z czego to wynika? Jest konsekwencją zaburzeń w funkcjonowaniu układu immunologicznego, które powodują niszczenie własnego organu -w tym konkretnym przypadku, gruczołu tarczowego. Choroba ta charakteryzuje się obecnością autoreaktywnych limfocytów (czyli takich, które zamiast chronić, atakują własny organizm) naciekających tkankę tarczycy oraz autoprzeciwciał anty-TPO (przeciwko peroksydazie tarczycowej) i anty-TG (przeciwko tyreoglobulinie).

Hashimoto z etiologicznego punktu widzenia jest przede wszystkim zależna od predyspozycji genetycznych, a w następnej kolejności od czynników środowiskowych i trybu życia.
Wśród czynników genetycznych, predysponujących do choroby Hashimoto, przede wszystkim wymienia się polimorfizmy (czyli występowanie różnić w DNA populacji), w głównym układzie zgodności tkankowej oraz w genie CTLA-4 (cytotoksycznego antygenu 4 limfocytów T).

Czynniki środowiskowe oraz te, związane ze stylem życia, są niezbędne, aby sprowokować system odpornościowy do ataku na własny organizm. Do takich czynników środowiskowych zalicza się m.in.: infekcje, stres, dysbiozę mikrobioty, niedożywienie lub nadmierne odżywianie, niektóre leki (np. amiodaron), niedoborowe spożycie selenu oraz jodu, a także przetrenowanie.
Zazwyczaj choroba rozwija się od kilku miesięcy do kilku lat – nawet bezobjawowo. Dotyka najczęściej osoby w wieku od 20 do 50 roku życia i wyraźnie częściej (ok. 15 razy) kobiet. W przebiegu Hashimoto mogą początkowo wystąpić objawy nadczynności (jest to wynikiem nadmiernego uwalniana hormonów tarczycy z uszkodzonego gruczołu). Mijają one samoistnie i wówczas, rozwija się niedoczynność.

Klasyczne leczenie farmakologiczne każdej formy niedoczynności – także u osób z wyciętą tarczycą, polega na podawaniu tyroksyny (często do końca życia) w coraz to wyższych dawkach.
Do ogólnych i częstych objawów zaburzeń pracy tarczycy należy: przyrost masy ciała, osłabienie, zmniejszona tolerancja wysiłku, problemy ze skupieniem, senność i ciągłe zmęczenie. Ponadto występuje szereg innych zmian w wielu układach.

Jako jeden z objawów, można zaobserwować także zmniejszone wydzielanie wody (diurezy), czyli zatrzymywanie wody w organizmie. To powoduje obrzęki i często jest przyczyną przyrostu masy ciała.

Zmiany skórne: nadmierne rogowacenie naskórka (szczególnie na łokciach i kolanach – tzw. objaw „brudnych kolan i łokci”), zwiększona łamliwość i wypadanie włosów, a także sucha oraz blada skóra.

Zmiany w układzie rozrodczym: u kobiet są to zaburzenia miesiączkowania, wzmożone krwawienia, skrócenie długości cyklu menstruacyjnego, obniżenie libido, poronienia, a czasem także niepłodność. U mężczyzn także obserwuje się zmniejszone libido, spadek produkcji plemników i niekiedy występujące zaburzenia wzwodu.
Zaburzenia psychiczne: zaburzenia pamięci, pogorszona zdolność koncentracji, niestabilność emocjonalna, jawna lub subkliniczna depresja.

Jak żyć z Hashimoto w 10 krokach?

1. zadbać o odpowiednie nawodnienie → min. 30ml/kg masy ciała (np. przy masie 60kg należy pić 1,8 litra wody na dobę)
2. unormować rytm dobowy → chodzić spać i wstawać o stałych porach, a także przesypiać najlepiej ok. 7-9h
3. wprowadzić aktywność fizyczną (o umiarkowanej intensywności) oraz techniki relaksacyjne → jogę, spacery oraz ćwiczenia oddechowe,
4. zmniejszyć podaż tłuszczów nasyconych → wprowadzić do diety kwasy tłuszcze z rodziny omega-3 (olej lniany, olej z wiesiołka)
5. ograniczyć spożycie produktów pszennych → zwiększyć spożycie kasz bezglutenowych (np. kaszy jaglanej, kaszy gryczanej) i psedozbóż (np. komosy ryżowej)
6. zmniejszyć lub wyeliminować laktozę (jeśli jej nie tolerujemy) → wprowadzić napoje roślinne wzbogacone w wapń (owsiane, kokosowe, migdałowe)
7. ograniczyć żywność przetworzoną → kupować produkty nie wymagające etykiety ze składem (mięso, ryby, warzywa, owoce, orzechy, kasze)
8. zmniejszyć lub nawet wykluczyć spożycie alkoholu i innych używek → w niektórych przypadkach ograniczyć nawet spożycie kawy,
9. wyeliminować cukier → komponować posiłki tak, żeby zmniejszać nagły skok poziomu glukozy we krwi (warto uwzględniać produkty o tzw. niskim indeksie glikemicznym)
10. zadbać o odpowiednią podaż witamin i składników mineralnych → uwzględniać synergię i antagonizmy zachodzące pomiędzy składnikami żywności

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Bibliografia:

Brix TH, Kyvik KO, Hegedüs L. A population-based study of chronic autoimmune hypothyroidism in Danish twins. J Clin Endocrinol Metab. 2000; 85(2): 536–539, doi: 10.1210/jcem.85.2.6385,
Ihnatowicz P, Drywień M, Wątor P, Wojsiat J. The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto’s thyroiditis. Ann Agric Environ Med. 2020; 27(2): 184–193. doi: 10.26444/aaem/112331
Szostak-Węgierek D, Bednarczuk T, The validity of glutenfree diet in Hashimoto’s thyroiditis: statement of the Expert Committee of the Section of Medical Dietetics of the Polish Society for Parenteral, Enteral Nutrition and Metabolism (POLSPEN) Postępy Żywienia Klinicznego Nr 2/2018 (47) Tom 14.
Zaletel K, Gaberšček S. Hashimoto’s Thyroiditis: From Genes to the Disease. Curr Genomics. 2011; 12(8): 576–588, doi: 10.2174/138920211798120763
Saverino D, Brizzolara R, Simone R, et al. Soluble CTLA-4 in autoimmune thyroid diseases: relationship with clinical status and possible role in the immune response dysregulation. Clin Immunol. 2007; 123(2): 190–198, doi: 10.1016/j.clim.2007.01.003
 

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.