Rola i zadania tarczycy w organizmie

Tarczyca w organizmie pełni szereg niezwykle istotnych funkcji, dzięki którym organizm może poprawnie funkcjonować na co dzień. Dlatego też, kiedy zaczyna ona działać nieprawidłowo pojawiają się problemy zdrowotne. Za co odpowiada ten stosunkowo mały, a niezwykle ważny narząd? Jaka jest jego rola w funkcjonowaniu naszego organizmu? Tego dowiesz się w tym artykule.

Produkcja hormonów 

Tarczyca pod wpływem hormonu TSH wydzielanego przez przysadkę mózgową produkuje hormony T3 (trójjodotyronine) i T4 (tyroksynę). Hormon T4 stanowi 80%, a T3 niemal 20%. Gruczoł ten wytwarza również hormony T2, T1 oraz kalcytoninę. Hormony te wchodzą w interakcję między innymi z : insuliną, kortyzolem czy też hormonami płciowymi zatem mają wpływ na cały organizm.  Nasz metabolizm, wzrost czy rozwój zależą właśnie od tych hormonów. W przypadku prawidłowej jej pracy mamy energię do życia oraz dobre samopoczucie. Są one również niezbędne do prawidłowego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego w życiu płodowym oraz we wczesnych latach rozwojowych. Hormony te warunkują prawidłowy przebieg dojrzewania płciowego jak i pobudzają podstawową i całkowitą przemianę materii, wpływają na układ nerwowy, na układ mięśniowy i gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu.

Rola poszczególnych hormonów tarczycy 

• T3 (trójjodotyronina) – zwiększa ona syntezę białek oraz bierze udział w procesach przemiany materii. Reguluje również pracę układu nerwowego i warunkuje prawidłowy wzrost organizmu. Usprawnia perystaltykę jelit i przemianę materii. Ma wpływ także na samopoczucie, a jej zaburzone wydzielanie może powodować zmęczenie, niepokój, senność, a nawet zaburzyć pracę serca.
• T4 (tyroksyna) – pobudza rozpad tłuszczy i proces utleniania w tkankach. Wspomaga wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego, ma również wpływ na wydzielanie hormonów wzrostu i hormonów płciowych. Bierze udział w procesie laktacji i rozrodu, oraz pomaga utrzymać równowagę psychiczną.
• Kalcytonina – spełnia istotną rolę w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej organizmu. Jej poziom zależy od poziomu wapnia we krwi. Wpływa na metabolizm kości, gdyż obniża poziom wapnia, a jednocześnie podnosi poziom fosforanów.

Objawy zaburzeń pracy tarczycy 

• Niedobór hormonów (hipotyreoza): osłabienie, senność, spowolnienie psychoruchowe, nadwrażliwość na zimno, obrzęki, suchość skóry, wypadanie włosów, zaparcia, zaburzenia miesiączkowania
• Nadmiar hormonów (hipertyreoza): chudnięcie, uczucie kołatania serca, uczucie gorąca, wzmożone pragnienie, wzmożona pobudliwość emocjonalna, drżenia mięśniowe, biegunki, zaburzenia miesiączkowania

Hormony tarczycy regulują aktywność wszystkich komórek znajdujących się w naszym organizmie. Mają one specyficzne receptory dla tych hormonów stąd wachlarz objawów spowodowany rozregulowanym jej funkcjonowaniem jest ogromny.

Metabolizm białek, węglowodanów i tłuszczów

Hormony naszej tarczycy pełnią ogromną rolę w metabolizmie białek, tłuszczy i węglowodanów. Stymulują one syntezę oraz degradację białek. Mają wpływ na metabolizm węglowodanów oraz syntezę. mobilizacje i degradację tłuszczy. Dlatego też w przypadku wysokiej niedoczynności tego gruczołu często ma miejsce zwiększone stężenie cholesterolu oraz aterogennych lipoprotein we krwi.

Tarczyca a choroby serca

Zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy (nadczynność i niedoczynność) są ściśle powiązane z zaburzeniami o charakterze sercowo-naczyniowym. W przypadku niedoczynności miejsce mogą mieć miejsce choroba niedokrwienna serca, wysięk osierdziowy czy też niewydolność serca związana z niedostatecznym dopływem krwi. W przypadku nadczynności natomiast mówi się o możliwych współwystępującej dysfunkcji zastawki mitralnej, tachyarytmie czy niewydolność. Objawy zazwyczaj zauważamy z osobami obarczonymi wrodzonymi chorobami serca, jednak powinno być ono monitorowane u osób z występującą dysfunkcją tarczycy.

Tarczyca a kości

Hormony tarczycy biorą udział w regulacji metabolizmu oraz przebudowy naszej tkanki kostnej. Hormon T3 odpowiedzialny jest za regulacje obrotu kostnego i gęstości mineralnej kości. Prawidłowe stężenie hormonów przyczynia się do dobrej wytrzymałości kostnej. Niedobór hormonów powoduje spowolnienie wzrostu kości i upośledzony proces ich tworzenia, natomiast nadmiar przyspieszony wzrost i niższą masę kostną.

Tarczyca a płodność

Tarczyca ma również ogromny wpływ na płodność zarówno u mężczyzn jak i kobiet. W sytuacji niedoboru hormonów tarczycy u kobiet może mieć miejsce rzadkie występowanie miesiączek, bądź przedłużanie się ich i większa bolesność. Zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy utrudniać mogą zajście oraz utrzymanie ciąży. Warto być pod kontrolą lekarza w celu dobrania odpowiedniego leczenia.

Tarczyca a mózg 

Mówi się również o tym, iż niedobór hormonów tarczycy może wpływać negatywnie na funkcje poznawcze. Trójjodotyronina (T3) kontroluje ekspresję genów, które odpowiadają za mielinizację, różnicowanie komórek oraz migrację i sygnalizacje.

T3 odgrywa również bardzo istotną rolę w regeneracji nerwów obwodowych. Badania wykazują, że T3 pomaga w tworzeniu osłonki mielinowej poprzez stymulacje tzw. komórek Schwanna, które ją wytwarzają w celu ochrony neuronów.

Tarczyca a depresja 

Niedoczynność tarczycy bardzo często współistnieje z depresją, co wynika m.in. ze zwolnienia tempa metabolizmu. Odpowiednie leczenie pozwala zminimalizować objawy takie jak: obniżony nastrój, apatia, niższy poziom motywacji, izolacja społeczna czy brak energii w ciągu dnia – tym samym chęci do życia. Pomóc może również odpowiednio dobrana dieta. Objawy niedoczynności i depresji są do siebie bardzo podobne, stąd czasem błędnie diagnozowane.

Podsumowanie 

Jak widać hormony tarczycy odpowiadają absolutnie za cały organizm. Każde zaburzenia w pracy tego gruczołu wiążą się z problemami dotyczącymi pracy wielu narządów i komórek. Dlatego też ważne jest, aby kontrolować tarczycę jak najczęściej, a gdy mamy z nią problem udać się do lekarza w celu dobrania odpowiedniego leczenia optymalizującego poziom hormonów tarczycy jak. To pozwoli na cieszenie się życiem każdego dnia bez utrudniających objawów.

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Bibliografia

[1] Bernal J. i wsp.:Thyroid hormone regulation of gene expression in primary cerebrocortical cells: role of thyroid hormone receptor subtypes and interactions with retinoic acid and glucocorticoids, 2014 Mar 11;9(3):e91692.

[2] Kosińska A. i wsp.: Osteoporosis in thyroid diseases, (Pol J Endocrinol 2005; 2(56): 185-193)

[3] Macheras A. G., Papakostas D. J. Thyroid Hormones and Peripheral Nerve Regeneration, J Thyroid Res. 2013; 2013: 648395.

[4] Ladenson W.P. Recognition and management of cardiovascular disease related to thyroid dysfunction, P638-641, JUNE 01, 1990.

[5] Poppe K. i wsp.: Thyroid Function and Human Reproductive Health, Endocrine Reviews, Volume 31, Issue 5, 1 October 2010, Pages 702–755,

[6] Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG) How does the thyroid glands work ? April 19, 2018

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.