Wątroba w Hashimoto

Wątroba – narząd mający ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu ludzkiego, odpowiadający za blisko 500 różnych funkcji m.in.: uczestniczy w trawieniu, produkuje żółć, magazynuje glukozę w postaci glikogenu, przechowuje witaminy, neutralizuje wolne rodniki. Jedną z istotnych funkcji, a raczej niedocenianą jest funkcja immunologiczna; wpływ wątroby na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego czy odpowiednią ilość hormonów tarczycowych.

Właściwe wspieranie wątroby powinno być jednym z elementów dietoterapii przy chorobie Hashimoto. W wątrobie zachodzi bowiem większość procesów konwersji hormonu tarczycowego T4 do aktywnego T3. Dodatkowo to właśnie w tym narządzie dochodzi do syntezy białek nośnikowych TBG (globuliny wiążącej hormony tarczycy). Jeśli wątroba nie działa prawidłowo, może nie zapewnić organizmowi odpowiednich ilości hormonów tarczycy. Do tego sama choroba Hashimoto może już osłabić pracę wątroby, jak i osłabiona praca wątroby może osłabić układ odpornościowy. Dlatego wsparcie wątroby, często może być brakującym elementem w drodze do osiągnięcia równowagi w organizmie.

Najważniejsze funkcje wątroby

Wątroba pełni wiele istotnych funkcji. Najważniejsze z nich to:

• Regulacja gospodarki białkowej, wytwarza określone białka osocza krwi, wytwarza białka krzepnięcia – reguluje krzepnięcie krwi.
• Regulacja gospodarki tłuszczowej, wytwarza cholesterol i specjalne białka, które pomagają przenosić tłuszcze przez organizm.
• Wytwarza żółć, która pomaga odprowadzać odpady i rozkładać tłuszcze w jelicie cienkim podczas trawienia.
• Regulacja gospodarki węglowodanów – przechowuje i uwalnia glukozę.
• Magazyn składników, przetwarza hemoglobinę, przechowuje witaminy: A, D i B12.
• Funkcje odtruwające, zmienia szkodliwy amoniak w mocznik (mocznik jest jednym z końcowych produktów metabolizmu białek, który jest wydalany z moczem) oraz oczyszcza krew z leków i innych szkodliwych substancji.
• Metabolizuje hormony tarczycy i reguluje ich działanie endokrynologiczne (to w wątrobie między innymi zachodzi konwersja nieaktywnego T4 do aktywnego T3).
• Funkcje immunoprotekcyjne.

Już dziś zacznij mądrze wspierać swoją wątrobę z dedykowanym kompleksem 10 składników aktywnych Hepaset PRO. Działaj jak najszybciej – zamów Hepaset Pro!

Konwersja hormonów tarczycowych

Tyroksyna (T4) jest produkowana głównie przez tarczycę. Aby hormon ten mógł być aktywny musi być przekonwertowany – uaktywniony za pomocą dejodynaz aby ostatecznie zadziałał na komórki i uruchomił w nich odpowiednią reakcję.

Konwersja T4 do T3 w tkance pozatarczycowej zachodzi poprzez układ enzymatyczny dejodynaz. Wyróżnić można trzy typy dejodynaz. Dejodynaza typu 1 występuje głównie w wątrobie i nerkach, odpowiada za około 30–40% pozatarczycowej produkcji T3. Dejodynaza typu 2 znajduje się w przysadce mózgowej, ośrodkowym układzie nerwowym i mięśniach szkieletowych i odpowiada za 60–70% pozatarczycowej produkcji T3.

Konwersja hormonu T4 (tyroksyny) do aktywnego T3 (trijodotyroniny) polega na odłączeniu 1 atomu jodu. Odbywa się ona głównie w wątrobie, ale także w mniejszym stopniu w jelitach (20%) czy nerkach. Dla prawidłowego procesu konwersji niezbędne są mikroelementy m.in. selen, cynk, żelazo czy miedź, których deficyty są powszechne u osób z chorobą Hashimoto.

Oprócz głównej roli w odjodowaniu, która polega na aktywacji i dezaktywacji hormonów tarczycy, wątroba pełni określone funkcje związane z transportem i metabolizmem hormonów tarczycy.

O zaburzonej konwersji tyroksyny do aktywniej trójjodotyroniny świadczyć mogą objawy związane z niedoczynnością tarczycy, jak i wyniki badań laboratoryjnych.

Przy zaburzonej pracy wątroby zmniejszona aktywność dejodynazy typu 1 skutkuje zmniejszoną konwersją T4 do T3. Skutkuje to wzrostem konwersji T4 do rT3 – odwróconej trójjodotyroniny (rever­se T3),  przez układ deiodynazy typu 3 i wzrostem stosunku rT3 do T3. Odwrócona trójjodotyronina nie wykazuje działania biologicznego a jej zwiększone stężenie obserwuje się przy nieprawidłowej pracy wątroby, czy poważnych chorobach tego gruczołu.

Zaburzenia pracy wątroby, a hormony tarczycy

Zaburzenia funkcji wątroby mogą towarzyszyć osobom z chorobą Hashimoto. Wśród przyczyn możemy wymienić:

• nieprawidłowa dieta, która również ma niekorzystny wpływ na pracę tarczycy, ale przede wszystkim na konwersję hormonów,
• przewlekły deficyt kaloryczny (ma wpływ na dejodynazę wątrobową),
• nadmiar estrogenów (antykoncepcja, ksenoestrogeny ze środowiska czy nadmiar hormonu przy otyłości),
• stres,
• infekcje pasożytnicze, grzyby,
• wirusy- w tym wirusy wątrobowe,
• problem z gospodarką węglowodanową,
• leki (np. nadużywanie paracetamolu),
• spożywanie alkoholu lub innych używek, jak i obciążenie toksynami, metalami ciężkimi.

Ze względu na to, że niedomagająca wątroba początkowo nie daje objawów warto sprawdzić jej pracę wykonując podstawowe badania prób wątrobowych (alt, aspt, ggtp, bilirubina, homocysteina).  Można również zbadać fosfatazę alkaliczną, jak i poziom żelaza (magazynowanego przez wątrobę), ferrytyny oraz wit. B12.

„Low T3 syndrome” w chorobach wątroby

Poziom oznaczanego T3 zależy między innymi od czynności wątroby i jego obniżenie (nazywane „low T3 syndrome”) wskazuje na jej znaczne upośledzenie.

W przypadku chorób wątroby takich jak niewydolność wątroby obserwuje się:

• uwolnienie TBG (jedno z białek nośnikowych dla hormonów tarczycy) z uszkodzonych hepatocytów,
• wysoki poziom TBG prowadzi do wiązania większej ilości znajdującej się we krwi T4, obniżając stężenie fT4,
• czasem podwyższenie stężenia TBG u osób z upośledzoną̨ czynnością̨ wątroby wiąże się z prawidłowymi wynikami T4 i T3 u osób z niedoczynnością tarczycy.

Układ odpornościowy

Wątroba pełni znaczącą rolę w procesie odpowiedzi immunologicznej. Dlatego szczególnie powinny dbać o ten narząd osoby z chorobami autoimmunologicznymi, do których to zaliczamy chorobę Hashimoto, u których często układ odpornościowy jest osłabiony. Wątroba zawiera specjalne komórki żerne Browicza-Kupffera – makrofagi wątrobowe, luźno ułożone komórki wrzecionowate i gwiazdkowate. Komórki te są aktywowane przez czynniki infekcyjne, takie jak endotoksyny bakteryjne (LPS), superantygeny. Uwalniają białka ostrej fazy i cytokiny (głównie IL-12 i TNF-alfa), co z kolei aktywuje komórki NK i aktywności typu Th1. Mówiąc prościej: komórki Kupffera są swoistym filtrem krwi przepływającej przez wątrobę, filtrem który wychwytuje i „pochłania” szkodliwe cząstki.

Aby mechanizmy fagocytozy działały sprawnie, wątroba musi być w dobrej kondycji. Szkodliwe substancje, przy osłabionej detoksykacji wątroby, zarówno te pochodzące z zewnątrz, jak i te endogenne, zaburzają i osłabiają wiele procesów metabolicznych, a to z kolei ma wpływ na osłabiony układ odpornościowy.

Toksyny

W XXI wieku nasza wątroba pracuje z toksynami na taką skalę, jakiej wcześniej nie spotykały poprzednie pokolenia. Powietrze, którym opddychamy jest zanieczyszczone pyłami; przez skórę wchłaniamy coraz liczniejsze chemiczne związki z kosmetyków (tj. ftalany, tryklosan, Ksenoestrogeny- mogą mieć wpływ na wysokość TSH); wraz z jedzeniem wprowadzamy substancje takie jak pestycydy, herbicydy, bisfenol etc. Coraz więcej badań potwierdza, że głównym powodem zachorowań na choroby autoimmunologiczne, są czynniki środowiskowe, często nam nieznane.

W ostatnich latach, nastąpił ogromny wzrost zachorowań na choroby autoimmunologiczne. Na ile ma na to wpływ współczesny świat? Możemy tylko podejrzewać, że ma – w ogromnym stopniu.

Na tę chwilę toksyny nie są wykluczane jako czynnik wyzwalający chorobę Hashimoto. Wręcz, coraz częściej zwracamy uwagę jaki mają wpływ na zachwianie naszej całej gospodarki hormonalnej i jak ważna jest ich redukcja możliwie do minimum.

Dysruptory endokrynne

Wiele substancji chemicznych obecnych w środowisku może mieć ogromny wpływ na rozwój chorób tarczycy. Są to tzw. dysruptory endokrynne – endokrynnie aktywne związki, tj tworzywa sztuczne (bisfenol A), chemikalia, detergenty, plastyfikatory (ftalany), pestycydy. Według WHO (World Health Organization, Światowa Organizacja Zdrowia) dysruptory endokrynne są substancjami egzogennymi lub mieszaninami substancji, które wpływają na zmianę funkcjonowania układu hormonalnego wywołując niekorzystne skutki w organizmie człowieka, jego potomstwie lub subpopulacji.

Do tej pory opisano ponad 150 substancji, które przypuszczalnie mogą mieć wpływ na czynność gruczołu tarczowego. Związki ED mogą mieć wpływ na oś podwzgórze-przysadka- tarczyca, w tym na takie procesy jak: synteza, uwalnianie, transport we krwi, metabolizm hormonów tarczycy. W większości przypadków konsekwencją jest obniżone stężenie hormonów tarczycowych oraz wole.

Lista substancji mających wpływ na hormony tarczycy dostępna jest we wpisie o wpływie czynników środowiskowych na czynność tarczycy.

Dość trudno ustalić bezpośredni wpływ ED na poszczególne objawy kliniczne u osób z niedoczynnością tarczycy, ze względu na różnice w ekspozycji na dany czynnik oraz mnogość związków potencjalnie wpływających na układ endokrynny. Niemniej jest coraz więcej danych w tym kierunku, wskazujących na szkodliwe działanie dysruptorów na układ hormonalny.

Pacjenci borykający się z chorobami autoimmunologicznymi mogą być bardziej wrażliwi na zanieczyszczenia w środowisku. Ponadto możliwe jest, że mogą mieć mniej wydajny mechanizm odtruwania. U osób z niedoczynnością tarczycy obserwuje się zmniejszoną potliwość, czyli bardzo mocno ograniczony jest najważniejszy mechanizm usuwania toksyn i produktów przemiany materii z organizmu. Natomiast wzmożona potliwość to jeden z objawów obciążonej wątroby; tak organizm próbuje wydalać toksyny, których chora wątroba nie jest w stanie się pozbyć.